حه‌ضره‌تێ موحه‌ممه‌د(ص)
Deprecated: Function eregi_replace() is deprecated in /home/kuraalshia/public_html/page.php on line 99
Deprecated: Function split() is deprecated in /home/kuraalshia/public_html/page.php on line 103
حه‌ضره‌تێ موحه‌ممه‌د(ص)
ژ ولاده‌تێ حه‌تا بعسه‌تێ
ژ بعسه‌تێ حه‌تا هجره‌تێ
ژ هجره‌تێ حه‌تا رحله‌تێ
پێشگوتن
ژ سه‌رده‌ما ئیسلامێ حه‌تا نها ژیانا حه‌ضره‌تێ موحه‌ممه‌د (سه‌لاما خوه‌دێ لی سه‌ر وی و مالباتا وی به) به‌ر دلێ موسلمانان دا گه‌له‌ک گرینگ بوویه؛ لێ دگه‌ل هه‌بوونا روایه‌ت و حه‌د‌یسێن بێهه‌ژمار ل ڤێ بارێ دا، د گه‌له‌ک جیان دا ئه‌وان روایه‌تان ل هه‌ڤ ناین و هه‌ڤ ناگرن و نه‌خاصمه ئاگاهیێن مه ژی ده‌رحه‌ق ژیانا وی حه‌زره‌تی یا ل ده‌مێن پێشیا بعسه‌تێ قاسێ یا پاش بعسه‌تێ نینه. لێ د هه‌ر حال و کاری دا، ئه‌وا کو ژ لێکولین و هوورنێرینا ل درێژاهیا ٦٣ سالی یا ژیانا وی حه‌زره‌تی دا بیرا مروڤ دره‌نگینه، جیلڤه و قه‌ته‌ک نووره ژ وێنه‌یا هاتنا پێغه‌مبه‌ره‌کی ئلاهی و سه‌رهاتیا که‌سایه‌تیه‌ک کو دگه‌ل هه‌می دژواریان دا بێی وه‌ستیان و بێی بێهێڤی بوونێ ده‌ستپێ ئصله‌ح کرن و چێکرنا کومه‌لێ کر و کاری جه‌زیره‌تول عه‌ره‌بێ یێکپه‌رچه و موتته‌حد بکه و خوه ئاماده بکه ژ وه‌شاندنا ئسلامێ را ل ده‌رڤه‌یێ سینورێن عه‌ره‌بستانێ و ژ ڤێ ژی گرینگتر دینه‌کی ئانی کو نها یێک ژ گرینگترین دینێن دنیایێ تێ حه‌سابێ.
چاڤکانی: گورجی، ئه‌بولقاسم؛ مه‌دخه‌لێ ئیسلام . دایره‌تول مه‌عارفێ بوزورگێ ئیسلامی. ل بن چاڤدێریا كازمێ مووسه‌ویێ بوجنووردی. ته‌هران: مه‌رکه‌زا دایره‌ت-ول مه‌عارفێ ئسلامی، ١٣٦٧ ھ. ر. ج. ٨، ر. ٣٩٦
ژ ولاده‌تێ حه‌تا بعسه‌تێ
ژ دایک بوونا حه‌ضره‌تێ موحه‌ممه‌د (سه‌لاما خوه‌دێ ل سه‌ر وی و ئالێ وی به) گورا گه‌له‌ک ژ روایه‌تان ل روژا ١٧-ێ مه‌ها ره‌بیعول ئه‌ووه‌لێ «عامول فیل - سالا فیل»ێ دا (سالا ٥٧٠ پ. ز. ) یان گورا روایه‌ته‌کی دی ل روژا ١٢-ێ وێ مه‌هێ دا قه‌ومیه. باڤێ پێغه‌مبه‌ر (ص)، عه‌بدوڵاهێ کورێ عه‌بدول موته‌ڵب و دایکا وی «ئامنه که‌چا وه‌هه‌ب»ه کو ئه‌و هه‌ردو ژ عه‌شیرا مه‌زنا قوره‌یشێ بوونه؛ عه‌شیره‌کی کو گره‌گرێن وێ ل مه‌ککه‌هێ دا بناڤووده‌نگ بوون و کارێ وا بێهتر تجاره‌ت و بازارگانی بوو. عه‌بدوڵاھ، بابێ پێغه‌مبه‌ر (ص) پێشیا ژ دایک بوونا کورێ خوه بونا تیجاره‌تێ دگه‌ل که‌روانه‌کی چوو شامێ و پاشێ د رێکا ڤه‌گه‌رینێ دا نه‌خوه‌ش بوو و چوو دلوڤانیا خوه. گورا ره‌سم و عه‌ده‌تا کو ل مه‌ککه‌هێ دا هه‌بوو موحه‌ممه‌د (ص) سپارتن ژنه‌کی ب ناڤێ «حه‌لیمه» تا ل زه‌مینه‌کی ساده و پاک دا په‌روه‌رده ببه. ئه‌وی حه‌زره‌تی هێجا ٦ سالی بوو کو دگه‌ل دایکا خوه بونا زیاره‌ت و دیتنا مروڤێن خوه چوو «یه‌سرب»ێ (مه‌دینایێ)؛ لێ به‌لێ ئامنه ژی د رێکا ڤه‌گه‌رینێ دا نه‌خوه‌ش بوو و وه‌فات کر و ل ده‌ره‌کی -نێزیکێ مه‌دینایێ- ب ناڤێ ئه‌بواعێ هات بن ئاخ کرن.
موحه‌ممه‌د (ص) ژ هنگێ پێڤه حه‌تا ٨ سالیا خوه ل بن حمایه و سه‌رپه‌ره‌ستیا کالێ خوه عه‌بدول موته‌ڵب دا ما؛ پاش وه‌فاتا عه‌بدول موته‌ڵب سه‌رپه‌ره‌ستیا موحه‌ممه‌د (ص) سپارتن مامێ وی ئه‌بوو طالب، د خوه‌دان کرنا برازیێ خوه دا گه‌له‌کی زه‌حمه‌ت کێشاند و هه‌رتم های ژێ هه‌بوو. د رێوینگی و سه‌فه‌ره‌کی تجاری دا کو به‌ره‌و شامێ ڤه دچوونا ئه‌وی ژی دگه‌ل خوه بر و هه‌ما ل وێ سه‌فه‌رێ دا که‌شه‌کی ب ناڤێ بوهه‌یرا نیشانێن پێغه‌مبه‌ریێ د وی دا دیت و ئه‌بوو طالب ژ ڤێ یێکێ ئاگاهدار کر. یێک ژ بوویه‌رێن گرینگ پێشیا زه‌وجینا پێغه‌مبه‌ر (ص) تێکه‌لیا وی یه د په‌یمانه‌کی سه‌ر ناڤێ «هه‌لفول فوزوول»ێ دا کو کومه‌کی ژ ئه‌هلێ مه‌ککه‌هێ سوز دان کو: ژ هه‌ر مه‌زلوومه‌کی به‌ره‌ڤانیێ بکن و حه‌قێ وی بستینن؛ په‌یمانه‌کی کو پاشیان دا ژی په‌صنێ وێ ددا و که‌ره‌م دکر: «ئه‌گه‌ر جاره‌کی دی ژ په‌یمانه‌کی وه‌ک وێ من ڤه‌خوینن ئه‌ز دێ بپژێرم». راستبێژی و دوروستکاریا موحه‌ممه‌د (ص) هه‌ر ل سه‌ر زمانان دگه‌ریا کو نازناڤێ «ئه‌مین» لێ د‌انین و هه‌ما ئه‌ڤ راستی و دوروستیا وی بالا خه‌دیجه که‌چا خووه‌یلد کێشاند. ڤێجا ئه‌وێ موحه‌ممه‌د (ص) پێ سه‌رمایا خوه بونا تیجاره‌تێ رێکر شامێ؛ پاشێ وصا شیفته و مه‌فتوونێ دوروستکاریا موحه‌ممه‌دێ ئه‌مین بوو کو ئه‌وێ ب خوه پێشنیاریا زه‌وجینێ لێ کر د وی حالی دا کو ئاناگورا تێ گوتن ١٥ سالان ژ وی مه‌زنتر بوو. خه‌دیجه بونا موحه‌ممه‌د (ص) هه‌ڤژینه‌کی دلسوز بوو کو پێغه‌مبه‌ر (ص) حه‌تا داویا ژیانا وێ دگه‌ل که‌سه‌کی دی نه‌زه‌وجی. ئه‌وێ ژ پێغه‌مبه‌ر (ص) را چه‌ند زاروکان ئانی کو یێن کورک هه‌می ل بچووکاتیێ دا وه‌فات کرن و ل ناڤبه‌ینا که‌چکان دا ژ هه‌می ناڤدارتر حه‌ضره‌تێ فاطیما (س) یه. ژ ژیانا پێغه‌مبه‌ر (ص) ل ڤێ ده‌ورێ حه‌تا بعسه‌تا وی ئاگاهیه‌ک هوور و کوور به‌رده‌ست نینه؛ خێنجی ڤێ کو ئه‌م دزانین ئه‌وی بال خه‌لکێ وه‌ک مروڤه‌کی ئه‌هلێ بیر و هزرێ دهاتا ناس کرن، و ژ خوو و ره‌فتارا کرێتێ قه‌ومێ خوه بێزار بوو. ژ عه‌ده‌ت و ره‌سمێ وا یێن کرێت و پتر ژ سه‌نه‌مپه‌ره‌ستیێ عاجز و بێزار بوو و هه‌ر به‌رێ خوه ژێ دزڤراند. موحه‌ممه‌د (ص) کێمده‌مه‌کی پێشیا بعسه‌تێ ب روژان تنێکی دچوویا سه‌ر چیایه‌کی نێزیکێ مه‌ککه‌هێ ل شکه‌فتا «حراء»ێ دا، گاڤه‌کی بێده‌نگ دما و مژوولێ فکر و هزرینێ دبوو.
چاڤکانی: گورجی، ئه‌بولقاسم؛ مه‌دخه‌لێ ئیسلام . دایره‌تول مه‌عارفێ بوزورگێ ئیسلامی. ل بن چاڤدێریا کازمێ مووسه‌ویێ بوجنووردی. ته‌هران: مه‌رکه‌زا دایره‌تول مه‌عارفێ ئیسلامی، ١٣٦٧ ه. ر. ج. ٨، ر. ٣٩٦-٣٩٧.
ژ بعسه‌تێ حه‌تا هجره‌تێ
تێ گوتن ئه‌ولین نیشانه‌یێن بعسه‌تا پێغه‌مبه‌ر (ص) ل چاخا ٤٠ سالی یا وی دا، هه‌ما خه‌ونێن راستین بوویه؛ لێ ئه‌وا کو ل سیه‌رێ دا سه‌ر ناڤێ ده‌ستپێکا بعسه‌تێ بناڤووده‌نگه، شه‌ڤه‌کی ل مه‌ها ره‌مه‌ضانێ ئان ژی مه‌ها ره‌جه‌بێ یه کو مه‌له‌کا وه‌حیێ ل شکه‌فتا حرایێ بال پێغه‌مبه‌ر (ص) ئه‌شکه‌ره بوو و ژێ ره ئه‌ولین ئایه‌تێن سووره‌تێ «عه‌له‌ق» خوه‌ند. ئاناگورا روایه‌تان، پێغه‌مبه‌ر (ص) ب له‌ز به‌ره‌و مالێ ڤه‌گه‌ریا و خوه‌ست کو زووتر ئه‌وی ناڤ تشته‌کی دا بپێچن. هه‌چکوو/گوویا چه‌ند ده‌مه‌کی د هنارتنا وه‌حیێ دا ڤه‌بره‌کی پێش هات و هه‌ما ڤێ یێکێ سه‌ده‌ما خه‌مگیر بوونا پێغه‌مبه‌ر (ص) بوو؛ لێ پاش ده‌مه‌کی کورت مه‌له‌کا وه‌حیێ دیسا هات و ئه‌وی حه‌زره‌تی مه‌ئمور و به‌رپرسیار کر ژ هدایه‌ت و رێنموونیا قه‌ومێ خوه و ئصله‌حا جڤاکێ ژ فه‌سادیێن دینی و ئه‌خلاقی و پاک کرنا خانیێ خوه‌دێ ژ سه‌نه‌مان و پاقژ كرنا دلێ خه‌لکێ ژ خودایێن ده‌ره‌وین.
پێغه‌مبه‌ر (ص) یێکه‌مجار مالباتا خوه به‌ر ب ته‌وحیدێ ڤه‌خوه‌ند و ئه‌ول که‌سی کو ئیمان ئانی هه‌ڤژینا وی خه‌دیجه و ژ مێران پسمامێ وی عه‌لی یێ کورێ ئه‌بوو طالب (س) بوو کو ل وێ ده‌مێ پێغه‌مبه‌ر (ص) سه‌رپه‌ره‌ستێ وی بوو. ل چاڤکانیێن ده‌سته‌یێن جووربجوورێن ئیسلامی ژ هنه‌ک دی وه‌ک ئه‌بوو به‌کر و زه‌یدێ کورێ حارسه سه‌ر ناڤێ ئه‌ولین موسلمانان ناڤ برنه، لێ گه‌ره‌ک ئه‌ڤێ یێکێ ژی به‌رچاڤ بگرن کو ئه‌ڤ مژار بال موسلمانا د مه‌زهه‌بێن جووربجوور دا هه‌رتم ره‌نگێ شانازیێ ل خوه گرتبوو و ل داویان دا بوو مژاره‌کی کوورێ که‌لامی/باوه‌ری د ناڤبه‌ینا وان دا. گه‌ر چ ئه‌ولین گازی کرن و ڤه‌خوه‌ندنا پێغه‌مبه‌مه‌ر (ص) ده‌مه‌کی پر کورت بوو، لێ هه‌ژمارا موسلمانان به‌ره‌و زێده بوونێ بوو و گاڤه‌کی زێده نه‌بوری کو کومه‌کی ژ موسلمانان دچوونا ده‌روودورێ مه‌ککه‌هێ و دگه‌ل پێغه‌مبه‌ر (ص) نمێژ دکران.
|