فهدهكDeprecated: Function eregi_replace() is deprecated in /home/kuraalshia/public_html/page.php on line 99 Deprecated: Function split() is deprecated in /home/kuraalshia/public_html/page.php on line 103 فهدهك دوای ئه‌وه كه خه‌یبه‌ر رۆخا جووله‌كه‌كانی فهدهك با شه‌رِ خۆیان دابه‌ده‌سته‌وه له‌گه‌ڵا پێغه‌مبه‌ر په‌یمانێكی ئاشتی وه‌كو په‌یمانی خه‌یبه‌ریان مۆركرد، بۆ ئه‌وه‌ی دڵا پاكی خۆیان بنوێنن باغ و باغاتی فه‌ده‌كیان پێشكه‌شی پێغه‌مبه‌ر كرد، چون فهدهك با خوێنرشتن گه‌یشته پێغه‌مبه‌ر نێوه‌ی به‌روبومه‌كه‌ی تاییه‌تی پێغه‌مبه‌ری خوا بوو[1]. ئایینی جوو ئایین جوو چه‌ند سه‌ده پێش ئیسلام له نیمچه دورگه‌ى عه‌ره‌ب هاتبووه كایه‌وه، هه‌ندا ناوچه‌ى جوو نشین دروست ببوو، وه له هه‌موویان به‌ناوبانگتر و ناسراوتر یه‌سرب (یثرب) بوو، كه له‌پاشان به مه‌دینه ناو نرا، له شاره‌كانی، تیما[2]، فهدهك[3] وه خه‌یبریش[4] دیسان ناوچه‌ى جوو نشین هه‌بوو، جووه‌كانی یه‌سرب له‌م سا هۆزه پێك هاتبوون: به‌نی نه‌زیر، به‌نی قه‌ینه‌قاع و به‌نى قوره‌یزه[5]. چاره‌نوسی جووه‌له‌كه‌كانی وتێشكانیان له خه‌یبه‌ر خه‌یبه‌رى یه‌كان دوای ئه‌وه كه خۆیان دابه‌ده‌سته‌وه، له‌به‌ر ئه‌وه له كاروباری كشت وكاڵای شاره‌زا بوون، داوایان له پێغه‌مبه‌ر كرد هه‌ر له سه‌ر زه‌وی و شوێنی خۆیان بمێننه‌وه‌و خه‌ریكی كشت وكاڵا بن.پێغه‌مبه‌ری ئیسلام داواكارییه‌كه‌یان قه‌بوڵا كرد به‌مه‌ر جێك نێوه‌ی به‌ره‌وبومی كشت و كاڵی خۆیان بده‌نه حوكمه‌تی ئیسلامی[6]. وه هه‌ر كاتێك پێغه‌مبه‌ر صلی الله علیه و اله بیه‌وی له‌سه‌رزه‌وی یه‌كانیان ده‌ریان بكات ئه‌بێ ده‌ربچن[7]. ئه‌م په‌یمانه تازه‌مه‌نی فه‌رمانره‌وایی عومه‌ر درێژه‌ی كێشا، وه له سه‌رده‌می خه‌ڵافه‌تی عومه‌ر ده‌ستیان كرده جم و جۆڵێكی دوژمنانه دژ به موسڵمانه‌كان له‌به‌ر ئه‌وه عومه‌ر هه‌موویان بۆ وڵاتی شام دور خسته‌وه[8]. عومه‌رێ كورێ عه‌بد‌ول عه‌زیز پێشیێ د‌ا مه ھنه‌كی به‌حسا عومه‌رێ كورێ عه‌بد‌ول عه‌زیز و سیره‌ت و مه‌شیا وی كر، ئه‌و مرووڤه‌ك بوو كو حه‌ژ ئه‌ھلێ به‌یتێ د‌كرا، ھه‌ما ئه‌وه یێ فهدهك ل ئه‌ھلێ به‌یتێ زڤراند‌ی و پێشی گرتی ل خرابگووتنا ژ ئمام عه‌لی سه‌لام لێ بن كو د‌ه‌وله‌تا ئه‌مه‌وی سه‌بب و نه‌باشی گووتنا ژ ئمام عه‌لی ژ خوه ره كربوون شعار و د‌رووشم. (به‌حسا ڤێ مه‌سه‌لێ بووری). ئمام باقر سه‌لام لێ بن شیره‌تا عه‌د‌اله‌تێ ل عومه‌رێ كورێ عه‌بد‌ول عه‌زیز كریه، ژ ڤێ شیره‌تێ یه كو د‌بێژێ: ئه‌ز ڤێ شیره‌تێ ل ته د‌كم كو تو بچووكێ موسلمانان زارووكێن خوه حه‌ساب بكی و ناڤسه‌رێ موسلمانان برایێ خوه حه‌ساب بكی و پیره‌مێر و مه‌زنێن وان ژ خوه را باب حه‌ساب بكی، ڤێجا تو مه‌رحه‌مه‌تێ د‌گه‌ل زارووكێ خوه بكی و گرێد‌ان و ھه‌ڤاله‌تیێ د‌گه‌ل برایێن خوه چێكی و قه‌نجیێ د‌گه‌ل بابێ خوه بكی؛ ڤێجا د‌ه‌ما ته ئه‌ڤ قه‌نجی كر، د‌ه‌وامێ بد‌ه قه‌نجیێ و نه‌بره.[9] ژ ئمام صاد‌ق سه‌لام لێ بن روایه‌ت بویه كو گووت: عه‌بد‌ێ صالح ئه‌بوو حه‌فص، ژ ترسا بنه‌مالا خوه د‌ینار و د‌رھه‌مان د ناڤ جھێ ھنگڤی د‌ا ژ مه را رێد‌كێ.
|