ته‌كه‌ببوربزانه‌ ب ئعتباره‌ك د‌ی Ú˜ كبرێ را ھنه‌ك د‌ه‌ره‌جه‌ ھه‌نه‌: یا ئه‌وول كبرا ب خود‌ێ یه‌، یا د‌ووێ كبرا ب پێغه‌مبه‌ر Ùˆ وه‌لییا یه‌ صلوات الله‌ علیھم یا سسێ كبرا ب Ùه‌رمانێن خود‌ێ یه‌ كو ئه‌ڤ ھه‌ر د‌و Ú˜ÛŒ Ù„ كبرا ب خود‌ێ د‌زڤرن. یا چارێ كبرا Ù„ سه‌ر به‌ند‌ێن خود‌ا یه‌ كو لبال ئه‌ھلێ مه‌عریÙه‌تێ ئه‌و Ú˜ÛŒ Ù„ كبرا ب خود‌ێ د‌زڤرێ. كبا ب خود‌ایێ ته‌عالا كو Ú˜ ھه‌میا پیستر Ùˆ ژناڤبه‌رتر Ùˆ د‌ه‌ره‌جا ژووری یا ÙˆÛŽ یه‌ د‌ ناڤ ئه‌ھلێ كوÙر Ùˆ ئنكار Ùˆ د‌ه‌عوه‌كه‌رێن ئولووھییه‌تێ د‌ا په‌ید‌ا د‌بێ. جارنا Ú˜ÛŒ نموونا ÙˆÛŽ د‌ناڤ ئه‌ھلێ د‌یانه‌تێ د‌ا په‌ید‌ا د‌بێ كو ژێخه‌به‌رد‌انا ÙˆÛŽ نه‌ موناسبه‌ Ùˆ ئه‌ڤاھه‌ Ú˜ ÙˆÛŽ په‌ید‌ا د‌بێ كو مومكن قه‌ت Øه‌د‌د‌ێ خوه‌ ناس ناكێ Ùˆ نه‌زانێ Ù‚ÙˆØ ÙˆØªÙ‡â€ŒÙ…Ø§Ù…Ù‡â€Œ د‌ه‌رØه‌ق مه‌قامێ واجبول ووجوود‌ د‌ا. Ùˆ كبرا سه‌ر پێغه‌مبه‌ر Ùˆ وه‌لییان د‌ زه‌مانێ پێغه‌مبه‌ران د‌ا گه‌له‌ك ھه‌بی. خود‌ایێ ته‌عالا خه‌به‌ر د‌ایه‌ Ú˜ وایێن د‌گووتان: Ø£ÙŽÙ†ÙؤْمÙÙ†Ù Ù„Ùبَشَرَيْن٠مÙثْلÙنَا [2]. Ùˆ Ú˜ وان بون ئه‌وێن گووتین: وَقَالÙوا لَوْلَا Ù†ÙزّÙÙ„ÙŽ هَذَا الْقÙرْآن٠عَلَى رَجÙل٠مّÙÙ†ÙŽ الْقَرْيَتَيْن٠عَظÙيم٠[3]. Ùˆ د‌ د‌ه‌سپێكا ئسلامێ د‌ا لبه‌ر وه‌لییێن خود‌ێ گه‌له‌ك ته‌كه‌ببور ھات كرن Ùˆ د‌ Ú¤ÛŒ زه‌مانی د‌ا نموونه‌یه‌ك Ú˜ ÙˆÛŽ د‌ ھنه‌ك Ú˜ وایێن خوه‌ ب ئسلامێ ناڤ د‌د‌ن تێ د‌یتن. كبرا ب Ùه‌رمانێن خود‌ێ Ú˜ÛŒ د‌ ناڤ ھنه‌ك Ú˜ ئه‌ھلێ گونه‌ھان د‌ا تێ د‌یتن، وه‌ك Ú¤ÛŽ كو كه‌سه‌ك نه‌چێ Øه‌جێ Ú˜ به‌ر كو عه‌مه‌لێن ÙˆÛŽ وه‌ك لباسێ ئØرامێ Ùˆ.. Ú˜ خوه‌ را باش نه‌زانێ Ùˆ نمێژ نه‌كێ Ú˜ به‌ر كو Øالێ سه‌جد‌ێ موناسبێ Øالێ خوه‌ نه‌زانێ. Ùˆ جارنا د‌ ھنه‌ك ئه‌ھلێ عباد‌ه‌ت Ùˆ علم Ùˆ د‌یانه‌تێ د‌ا په‌ید‌ا د‌بێ، وه‌ك Ú¤ÛŽ كو Ú˜ به‌ر ته‌كه‌ببورا خوه‌ بانگ ناد‌ێ ئان ئه‌گه‌ر گووتنا Øه‌ق Ú˜ یێك وه‌ك خوه‌ ئان بنره‌تر Ú˜ خوه‌ Ú¯ÙˆÚ¾Ù„ÛŽ ببێ قه‌بوول ناكێ. جارنا گووتنه‌كی Ú˜ یێك وه‌ك خوه‌ د‌بھیزی Ùˆ گه‌له‌ك د‌ژوار ئه‌وێ ره‌د‌ د‌كێ Ùˆ نه‌قه‌نجی یا خوه‌یێ ÙˆÛŽ گووتنێ د‌بێژێ Ù„ÛŽ ئه‌گه‌ر ھه‌ما ÙˆÛŽ گووتنێ ب خوه‌ Ú˜ مه‌زنه‌ك د‌ینی ئان د‌ونیایی Ú¯ÙˆÚ¾Ù„ÛŽ ببێ قه‌بوول د‌كێ. Øه‌تا چێد‌بێ د‌ یا ئه‌وول د‌ا Ú˜ د‌ل قه‌بوول نه‌كێ Ùˆ د‌ یا د‌ووێ د‌ا Ú˜ÛŒ Ú˜ د‌ل قه‌بوول بكێ. ئه‌ڤ مرووڤ نه‌ لپه‌ی Øه‌قیێ یه‌. ته‌كه‌ببورا ÙˆÛŽ Øه‌قیێ د‌نخومێنێ Ùˆ خوه‌ ÙƒÛŽÙ… كرنا Ú˜ ÙˆÛŒ مه‌زنی - كو نه‌ Ú˜ به‌ر صÙه‌تێ قه‌نجێ ته‌وازوع Ùˆ نه‌Ùس سڤكیێ یه‌ - ئه‌وی كه‌ر Ùˆ كوور د‌كێ Ùˆ ھه‌ما Ú˜ به‌ر Ú¤ÛŽ ته‌كه‌ببورێ یه‌ كو ئێد‌ی د‌ه‌رسه‌كێ ئان د‌ه‌رسد‌انا كتێبه‌كی كو Ú˜ خوه‌ را ÙƒÛŽÙ… بزانێ نابێژێ. ھه‌ر وھا Ù„ خوه‌ ناگرێ Ú˜ ھنه‌ك كه‌سێن ناڤ Ùˆ نیشانه‌ك د‌ونیایی نه‌یین ئان Ú˜ كوومه‌ك ÙƒÛŽÙ… را د‌ه‌رسێ بێژێ Ùˆ ئان پێشنمێژیێ Ú˜ كوومه‌ك ÙƒÛŽÙ… ئان مزگه‌Ùته‌ك بچووك د‌ا بكێ، ھه‌رچه‌ند‌ بزانێ رازی بوونا خود‌ێ د‌ ÙˆÛŽ د‌ا یه‌. جارنا Ú˜ÛŒ ئه‌ڤ مه‌سه‌له‌ ئه‌وقاس ھوێر د‌بێ كو مرووڤ ب خوه‌ ناØه‌سێ كو ئه‌ێ كارێ ÙˆÛŒ یێ گه‌ل خه‌لكێ د‌كێ Ú˜ كوباریێ یه‌، ئللا كو Ù„ د‌ورستكرنا نه‌Ùسا خوه‌ بگه‌رھێ Ùˆ باش باش د‌ Øیلێن ÙˆÛŽ د‌ا بÙكرێ. Ù„ÛŽ ڤێجا كوباریا لسه‌ر به‌ند‌ه‌یێن خود‌ا، Ú˜ ھه‌میا خرابتر كبرا لسه‌ر عالم Ùˆ زانایێن د‌ینی یه‌ كو خرابیا ÙˆÛŽ Ú˜ ھه‌میا پتر Ùˆ زه‌ره‌را ÙˆÛŽ Ú˜ ھه‌میان گه‌له‌كتره‌. ته‌ركا جڤاتا ره‌به‌ن Ùˆ زاران Ùˆ خوه‌ Ù¾ÛŽØ´ خستنا د‌ جڤاتا Ùˆ د‌ رێك Ùˆ معه‌مله‌تان د‌ا Ú˜ Ú¤ÛŽ Ù¾ÛŽÙƒÛŽ یه‌. ئه‌ڤاھه‌ د‌ ناڤ ھه‌می د‌ه‌سته‌ Ùˆ براران د‌ا Ú˜ گره‌گران بگره‌ Øه‌تا ب عالم Ùˆ موØه‌د‌د‌سان Ùˆ Ú˜ د‌ه‌وله‌مه‌ند‌ان بگره‌ Øه‌تا ب Ùه‌قیر Ùˆ نه‌د‌اران د‌ا ھه‌یه‌ خێنجی Ú˜ ÙˆÛŒ یێ خود‌ێ ئه‌و پارازتی. Ùˆ Ú˜ ھه‌ڤ قه‌تاند‌نا نه‌Ùس سڤكی Ùˆ خوه‌شیرین كرنێ Ùˆ ته‌كه‌ببور Ùˆ وه‌قارێ جارنا پر زه‌Øمه‌ت د‌بێ Ùˆ گه‌ره‌كه‌ مرووڤ ھانا خوه‌ Ú˜ خود‌ێ را ببێ كو ئه‌وی رێراست بكێ. Ùˆ ئه‌گه‌ر مرووڤ بكه‌ڤێ Ùكرێ كو خوه‌ د‌ورست بكێ خود‌ێ ته‌عالا ب ره‌Øمه‌ت Ùˆ كه‌ره‌ما خوه‌ یا به‌رÙره‌ھ ئاریكاریێ د‌كێ Ùˆ پێڤه‌چوونا رێكێ لبه‌ر مرووڤ رØه‌ت د‌Øه‌ت Ùˆ ھێسان د‌كێ. ڤه‌بر د‌ه‌رØه‌ق سه‌به‌بێ ئه‌صلی یێ ته‌كه‌ببورێ د‌ا یه‌ ته‌كه‌ببورێ گه‌له‌ك ھه‌گه‌ر Ùˆ سه‌به‌ب ھه‌نه‌ Ù„ÛŽ ھه‌می Ù„ Ú¤ÛŽ د‌زڤرن كو مرووڤ د‌ خوه‌ د‌ا كه‌ماله‌كی خیال د‌كێ كو د‌بێ سه‌به‌بێ چێبوونا عوجبێ Ùˆ ته‌ڤلی د‌بێ گه‌ل Øوببا نه‌Ùسێ Ùˆ د‌بێ په‌رد‌ه‌یه‌ك د‌ی Ú˜ كه‌مالێ را Ùˆ گومان د‌كێ ئه‌و Ú˜ ÙˆÛŒ كێمترن Ùˆ ئه‌ڤا ھه‌ د‌بێ سه‌به‌بێ خوه‌ مه‌زن كرنا د‌لی ئان ئه‌شكه‌ره. بو نموونه‌، جارنا یێك Ú˜ ناڤ زانایێن عار٠د‌ا ‌‌‌‌‌په‌ید‌ا د‌بێ Ùˆ خوه‌ Ú˜ ئه‌ھلێ عرÙان Ùˆ شوھوود‌ێ Ùˆ ئه‌صØابێ د‌ل Ùˆ سابقا Øوسنا، Øه‌ساب د‌كێ Ùˆ خوه‌ سه‌ر خه‌لكێ را د‌گرێ Ùˆ زانینا Øه‌كیم Ùˆ Ùه‌یله‌سوو٠و Ùه‌قیھ Ùˆ موØه‌د‌د‌سان زانینه‌ك سه‌ره‌ره‌ د‌Øه‌سبێنێ Ùˆ خه‌لكێن د‌ی وه‌ك چارپیان زانێ Ùˆ بچاڤێ ته‌Øقیر Ùˆ ÙƒÛŽÙ…ÛŽ د‌نێرێ ھه‌می به‌ند‌ه‌یێن خود‌ێ. Ùˆ ره‌به‌نی په‌یڤا Ùه‌نائا ÙÛŒ الله‌ Ùˆ به‌قائا بالله‌ د‌بێژێ ØالØاله‌ مه‌عارÙÛŽÙ† ئلاھییه‌ Ú˜ خوه‌ش د‌یتنا تشتان Ùˆ مه‌وجوود‌اتان د‌ئاخڤێ. Ùˆ ئه‌گه‌ر بێھنا مه‌عارÙÛŽÙ† ئلاھی Ù„ÛŽ كه‌تبیا د‌ به‌رابه‌رێ رووناكی یێن جه‌مال Ùˆ جه‌لالا Øه‌ق د‌ا كوباری نه‌د‌كرا، Øه‌تا ئه‌و بخوه‌ Ú˜ÛŒ د‌ وه‌ختێ خه‌به‌رد‌ان Ùˆ عه‌مه‌ل د‌ا به‌رڤاژیێ Øال Ùˆ Øاله‌تێ خوه‌ د‌بێژێ. Ùˆ ئه‌ڤاھه‌ Ú˜ ÙˆÛŽ پێڤه‌ نینه‌ كو مه‌عار٠و زانین نه‌گھایه‌ د‌ل Ùˆ قه‌لبێ ÙˆÛŒ. ژارێ ره‌به‌ن ھێجا نه‌گھایه‌ مه‌قامێ ئیمانێ د‌ه‌عوا عرÙانێ د‌كێ Ùˆ ھێجا به‌ھره‌ك Ú˜ عرÙانێ نه‌بری Ú˜ پێكھاتنا ÙˆÛŽ د‌اخڤێ. د‌ ناڤ Øوكه‌مان د‌ا Ú˜ÛŒ ھنه‌ك په‌ید‌ا د‌بن كو چكو خوه‌ خوه‌یێ بورھان Ùˆ زانینا Øه‌قیقه‌تان Øه‌ساب د‌كن Ùˆ خوه‌ ئه‌ھلێ یه‌قینا ب خود‌ێ Ùˆ مه‌لائیكه‌تان Ùˆ Ùˆ كتێب Ùˆ پێغه‌مبه‌رێن ÙˆÛŒ زانن ب چاڤێ ÙƒÛŽÙ…ÛŽ د‌نێرن خه‌لكێ Ùˆ علم Ùˆ زانینێن د‌ی Ú˜ زانینێ ناØه‌سبینن Ùˆ ھه‌می به‌ند‌ه‌یێن خود‌ا د‌ علم Ùˆ ئیمانێ د‌ا خوه‌ی كێماسی Øه‌ساب د‌كن Ùˆ د‌ د‌لێ خوه‌ د‌ا خوه‌ سه‌ر وان مه‌زن د‌كن Ùˆ د‌ معه‌مله‌ت Ùˆ رابوون روونشتنێن خوه‌ گه‌ل وان د‌اژی ب ته‌كه‌ببورن، ئه‌ڤاھه‌ د‌ Øاله‌كی د‌ا یه‌ كو زانابوونا ب مه‌قامێ روبووبی Ùˆ Ùه‌قرا مومكن خلاÙÛŽ ÙˆÛŽ د‌خازێ Ùˆ Øه‌كیم ئه‌وه‌ كو خوه‌یێ مه‌له‌كا نه‌Ùس سڤكیێ بێ Ú˜ به‌ر كو د‌ه‌رØه‌ق د‌ه‌سپێك Ùˆ مه‌عاد‌ێ د‌ا زانین ھه‌یه‌. گوره‌كی د‌ه‌قا قورئانێ خود‌ێ Øكمه‌ت د‌ا لوقمان[4] . Ùˆ Ú˜ Ùه‌رمانێن ÙˆÛŽ Ú˜ كورێ ÙˆÛŒ را گووره‌كی گووتنا قورئانێ، ئه‌وه‌ كو د‌بێژێ: وَلَا تÙصَعّÙرْ خَدَّكَ Ù„Ùلنَّاس٠وَلَا تَمْش٠ÙÙÙŠ الْأَرْض٠مَرَØًا Ø¥Ùنَّ اللَّهَ لَا ÙŠÙØÙبّ٠كÙلَّ Ù…Ùخْتَال٠ÙÙŽØ®ÙورÙ.[5]
|