موعجزه‌ج- ئه‌ڤ تشتێن خارقول عاده‌ (نه‌ گوره‌كی عه‌ده‌تێ) دكارن ببن نیشان Ú˜ دورستیا گووتن Ùˆ گازیا پێغه‌مبه‌ران را، Ú¾Ù†Ú¯ÛŽ د ئسطلاØÛŽ دا ژێره‌ تێ گووتن «موعجزه‌». Ù„ ڤێده‌رێ ئه‌مێ Ú˜ قاسێ عونصورێن كو موعجزێ Ù¾ÛŽÙƒ تینن باخڤین: كار Ùˆ تشتێن خارقول عاده‌ زێده‌ترێ تشتێن د Ú¤ÛŽ جھانێ دا Ù¾ÛŽÙƒ تێن Ùˆ چێدبن ب رێكا وان ئه‌سباب Ùˆ علله‌تا ڤه‌ یه‌ كو Ù¾ÛŽ جه‌رباندنێن جوور ب جوور تێن زانین Ùˆ ناس كرن وه‌ك تشتێن Ùیزیكی Ùˆ شیمیایێ Ùˆ رووØÛŒ Ùˆ ره‌وانی. Ùˆ لێبه‌لێ ÙƒÛŽÙ… جاران ھنه‌ك تشت ب ئاوایه‌ك دی چێدبن Ùˆ Ù¾ÛŽÙƒ تێن كو مرووڤ نكارێ ھه‌می ئه‌سباب Ùˆ علله‌تێن ÙˆÛŽ Ù¾ÛŽ جه‌رباندنێن Øسسی ناس بكێ Ùˆ بزانێ، Ùˆ ھنه‌ك نیشان ھه‌نه‌ كو د چێبوونا وان دا ھنه‌ك سه‌به‌بێن دی ھه‌بن، وه‌ك كارێن عه‌جێب كو Ú˜ جادووكه‌ران (مورتازان) چێدبن Ùˆ زانایێن علمان شاھدیێ ددن كو ئه‌ڤ كارێن ھه‌ گووره‌كی قانوونێن علمێن ماددی Ùˆ ته‌جربی Ù¾ÛŽÙƒ نایێن. Ú˜ كارێن وھا را تێ گووتن «خارقول عاده‌». خارقول عاده‌یێن خودایی كارێن خارقول عاده‌ ب دو قسمان ته‌قسیم دبن: یێك- كارێن كو ھه‌ر چه‌ند سه‌به‌ب Ùˆ علله‌تێن ÙˆÛŽ یێن مه‌عموولی تنه‌ھن، لێبه‌لێ سه‌به‌بێن ÙˆÛŽ یێن نه‌ مه‌عموولی د ئختیارا به‌شه‌ر دا نه‌ Ùˆ مرووڤ دكارێ Ù¾ÛŽ ھین كرن Ùˆ عه‌لماندنێن تایبه‌ت ب ده‌ستخوه‌ ڤه‌ بێنێ، وه‌ك كارێن «مورتازان». دوو- قسمێ دی ئه‌و كارێن خارقول عاده‌ نه‌ كو Ù¾ÛŽÙƒ ھاتنا وان ب ئزنا خاص Ùˆ تایبه‌ت یا خودا ڤه‌ گرێدایی یه‌، Ùˆ ناكه‌ڤێ ده‌ستێ وا كه‌سێن گرێدان Ùˆ په‌یوه‌ند ب خودێ نه‌یین، Ú˜ به‌ر Ú¤ÛŽ یێكێ دوو تایبه‌تی Ùˆ خاصیه‌ت ژێرا ھه‌نه‌. 1- عه‌لماندن Ùˆ عه‌لمین ژێرا نینه‌. 2- Ú† ھێز Ùˆ قووه‌تێن خورتتر Ú˜ ÙˆÛŽ نینن Ùˆ سه‌به‌به‌ك دی نكارێ سه‌ر ÙˆÛŽ بكه‌ڤێ. ئه‌ڤ خارقول عاده‌ یێن ھه‌ تایبه‌ت Ùˆ مه‌خصووصێ عه‌ڤدێن بژارتی یێن خودا نه‌ Ùˆ قه‌ت ناكه‌ڤێ ده‌ستێ كه‌سێن Ù„ په‌ی ھه‌وایێ نه‌Ùسێ. لێبه‌لێ نه‌ تایبه‌تێ پێغه‌مبه‌را یه‌ Ùˆ جارنا وه‌لی یێن خودا Ú˜ÛŒ به‌ھرێ Ú˜ÛŽ دگرن، Ùˆ Ú˜ به‌ر Ú¤ÛŽ یێكێ د ئسطلاØا علمێ كه‌لام دا Ú˜ ھه‌میان را «موعجزه‌» نایێ گووتن، Ùˆ ده‌ما كاره‌ك وھا Ú˜ كه‌سه‌كی چێبێ كو نه‌ پێغه‌مبه‌ر بێ ژێرا تێ گووتن «كه‌رامه‌ت». چه‌وا كو زانینێن نه‌ عه‌ده‌تی یێن خودایی Ú˜ÛŒ ته‌نێ «وه‌ØÛŒ Ùˆ نوبووه‌ت» نینه‌، Ùˆ ده‌ما زانینه‌ك وھا Ú˜ كه‌سه‌كی را بێ دایین ژێرا تێ گووتن «ئلھام» Ùˆ «ته‌Øدیس» Ùˆ ... . Ù„ ڤێده‌رێ رێكا Ú˜ ھه‌ڤ ناس كرنا ڤا ھه‌ر دو خارقول عاده‌یان «ئلاھی Ùˆ نه‌ ئلاھی» Ú˜ÛŒ ھات زانین؛ یانی ئه‌گه‌ر كرنا كاره‌ك خارقول عاده‌ بێ ھین كرن Ùˆ مرووڤ بكارێ بعه‌لمێ، ئان Ùاعله‌ك دی بكارێ پێشیا ÙˆÛŽ بگرێ ئان ئه‌وێ Ú˜ ناڤ ببێ Ú¾Ù†Ú¯ÛŽ ئه‌و نه‌ Ú˜ قسمێ خارقول عاده‌یێن خودایی یه‌. چه‌وا كو خرابكاری Ùˆ نه‌دورستیا باوه‌ری Ùˆ ئه‌خلاقێ كه‌سه‌كی دكارێ نیشانه‌ك دی بێ Ú˜ ÙˆÛŽ یێكێ را كو په‌یوه‌ند Ùˆ گرێدان دگه‌ل خودا نینه‌ Ùˆ مرووڤ دكارێ ئه‌وێ بكێ نیشاه‌نك Ú˜ شه‌یطانی Ùˆ نه‌Ùسانی بوونا كارێ ÙˆÛŒ را. موناسبه‌ كو Ù„ ڤێده‌رێ ئه‌م Ú¤ÛŽ Ú˜ÛŒ بێژین كو: مرووڤ دكارێ بێژێ Ùاعلێ كارێن خارقول عاده‌یێن ئلاھی خودێ ته‌عالا یه‌ (خێنجی Ú˜ ÙˆÛŽ Ùاعلییه‌تا نسبه‌ت ب مه‌خلووقان ھه‌میان ھه‌یی)Ú˜ Ú¤ÛŽ نێرینێ ڤه‌ كو Ù¾ÛŽÙƒ ھاتنا وان ب ئزنا خاص Ùˆ تایبه‌تا خودا ڤه‌ گرێدایی یه‌؛ [2] Ùˆ ھه‌ر وھا مرووڤ دكارێ نسبه‌تا ÙˆÛŽ بدێ بال واسطا ڤه‌ Ú˜ مه‌لائیه‌كت Ùˆ پێغه‌مبه‌ران، ب ÙˆÛŽ نێرینێ كو واسطه‌ نه‌ ئان Ùاعلێ قه‌ریبن، وه‌ك چه‌وا قورئانا پیرووز نسبه‌تا ساخ كرنا مریان Ùˆ Ø´Ùا دانا نه‌خوه‌شان Ùˆ چێكرنا Ùرندان دایی بال Øه‌زره‌تێ عیسا ڤه‌ (س) [3] Ùˆ د ناڤبه‌ینا ڤا ھه‌ر د Ùˆ نسبه‌تا دا دژاتی Ùˆ ته‌عاروزه‌ك نینه‌، چكو Ùاعلییه‌تا ئلاھی د درێژیا Ùاعلییه‌تا عه‌ڤدا دا یه‌. تایبه‌تی یێن موعجزێن پێغه‌مبه‌ران گووتنا سسێ كو د ته‌عریÙا موعجزێ دا ئشاره‌ Ù¾ÛŽ ھات كرن ئه‌ڤ بوو كو: موعجزێن پێغه‌مبه‌ران نیشانا دورستیا ده‌عوه‌ Ùˆ گازیا وا یه‌، Ú˜ به‌ر Ú¤ÛŽ یێكێ ئه‌م دكارین بێژین موعجزه‌ یانی ئه‌و كارێ خارقول عاده‌ كو ب ئزن Ùˆ ئجازا خاص Ùˆ تایبه‌ت یا خودا Ú˜ ÙˆÛŒ قاسی را كو ببێ ده‌لیلا پێغه‌مبه‌ریا پێغه‌مبه‌ران، Ù¾ÛŽÙƒ تێ. Ùˆ Ù¾ÛŽ ته‌عمیما د مه‌Ùھوومێ ÙˆÛŽ دا ئه‌وا كارێن خارقول عاده‌یێن كو دبن ده‌لیل Ù„ سه‌ر ئمامه‌تێ Ú˜ÛŒ دگرێ به‌ر خوه‌ كو ژێرا تێ گووتن «كه‌رامه‌ت»، Ùˆ ئه‌ڤاھه‌ Ù„ به‌رابه‌رێ وان خارقول عاده‌ یا ده‌ نه‌ كو ب ھێز Ùˆ قوایێن شه‌یطانی Ùˆ نه‌Ùسانی Ù¾ÛŽÙƒ تێن وه‌ك سØر Ùˆ كه‌ھانه‌ت Ùˆ كارێن مورتازان؛ ئه‌و كارێن كو ھه‌م قابلێ ھین كرن Ùˆ عه‌لمینێ یه‌ Ùˆ ھه‌م Ú˜ به‌ر ھێز Ùˆ قووه‌ته‌ك پتر، بن دكه‌ڤن؛ Ùˆ ب گشتی مرووڤ دكارێ نه‌ خودایی بوونا وان ب رێكا خرابی Ùˆ نه‌دورستیا باوه‌ری Ùˆ ئه‌خلاقێ خوه‌ یێ وان ڤه‌ بزانێ Ùˆ Ù¾ÛŽ بØه‌سھێ. [1] - ئایه‌ت كو ب مه‌عنا نیشانه‌ ھه‌م Ú˜ موعجزێ را بكار ھاتیه‌. Ùˆ د‌ جیێن د‌ی د‌ا Ú˜ÛŒ Ú˜ نیشانێن علم Ùˆ قود‌ره‌ت Ùˆ Øكمه‌تا ئلاھی را Ú† عاد‌د‌ی Ùˆ Ú† نه‌عاد‌د‌ی را ئایه‌ت ھاتیه‌ گووتن. [2] - بنێرن: ره‌عد‌ / ٢‌٧ ØŒ غاÙر / ٧٨ = ... وَمَا كَانَ Ù„ÙرَسÙول٠أَنْ يَأْتÙÙŠÙŽ بÙآيَة٠إÙلَّا بÙØ¥Ùذْن٠اللَّه٠ÙÙŽØ¥Ùذَا جَاء أَمْر٠اللَّه٠قÙضÙÙŠÙŽ بÙالْØَقّ٠وَخَسÙرَ Ù‡ÙنَالÙÙƒÙŽ الْمÙبْطÙÙ„Ùونَ. [3] - بنێرن: ئالێ عمران / ٤٩ ØŒ مائد‌ه‌ / ١١٠= Ø¥Ùذْ قَالَ اللّه٠يَا عÙيسى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكÙرْ Ù†ÙعْمَتÙÙŠ عَلَيْكَ وَعَلَى وَالÙدَتÙÙƒÙŽ Ø¥Ùذْ أَيَّدتّÙÙƒÙŽ بÙرÙÙˆØ٠الْقÙدÙس٠تÙكَلّÙم٠النَّاسَ ÙÙÙŠ الْمَهْد٠وَكَهْلاً ÙˆÙŽØ¥Ùذْ عَلَّمْتÙÙƒÙŽ الْكÙتَابَ وَالْØÙكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالإÙنجÙيلَ ÙˆÙŽØ¥Ùذْ تَخْلÙÙ‚Ù Ù…ÙÙ†ÙŽ الطّÙين٠كَهَيْئَة٠الطَّيْر٠بÙØ¥ÙذْنÙÙŠ ÙَتَنÙÙخ٠ÙÙيهَا ÙَتَكÙون٠طَيْرًا بÙØ¥ÙذْنÙÙŠ وَتÙبْرÙئ٠الأَكْمَهَ وَالأَبْرَصَ بÙØ¥ÙذْنÙÙŠ ÙˆÙŽØ¥Ùذْ تÙخْرÙج٠الْمَوتَى بÙØ¥ÙذْنÙÙŠ ÙˆÙŽØ¥Ùذْ ÙƒÙŽÙÙŽÙْت٠بَنÙÙŠ Ø¥ÙسْرَائÙيلَ عَنكَ Ø¥Ùذْ جÙئْتَهÙمْ بÙالْبَيّÙنَات٠Ùَقَالَ الَّذÙينَ ÙƒÙŽÙَرÙوا Ù…ÙنْهÙمْ Ø¥Ùنْ هَـذَا Ø¥Ùلاَّ سÙØْرٌ مّÙبÙينٌ. [4] - بنێرن د‌ه‌رسا / Ù¤ Ùˆ ٢١ Ú˜ Ú¤ÛŽ كتێبێ.
|