خاته‌مییه‌تھنه‌ك Ú˜ د‌وژمنێن ئسلامێ ا ده‌رØه‌ق ئایه‌تێ دا دو ئشكال ئانینه‌‌: یێك: ئه‌ڤ كو كه‌لیما «خاته‌م» ب مه‌عنا گوستیرك Ú˜ÛŒ ھاتیه‌ Ùˆ به‌لكی د Ú¤ÛŽ ئایه‌تێ دا ب Ú¤ÛŽ مه‌عنێ بێ. دو: Ùه‌رزا خاته‌م ب ÙˆÛŽ مه‌عنا مه‌شھوور بێ، مه‌Ùھوومێ ئایه‌تێ دبێ ئه‌ڤ كو: سلسلا «نه‌بیین»ا Ù¾ÛŽ ÙˆÛŒ Øه‌زره‌تی خه‌تم Ùˆ خلاس بوویه‌، نه‌ كو «ره‌سوول» Ú˜ÛŒ خه‌تم بوونه‌. جه‌وابا ئشكالا ئه‌ول: خاته‌م ب مه‌عنا وه‌سیلا خه‌تم كرن Ùˆ خلاس كرنه‌ (= ما یختم بھ الشیء) Ùˆ گوستیرك Ú˜ÛŒ Ú˜ به‌ر Ú¤ÛŽ خاته‌م ژێرا ھاتیه‌ گووتن چكو Ù¾ÛŽ ÙˆÛŒ نامه‌ Ùˆ نڤیسووك Ùˆ تشتێن وه‌ره‌نگ موھر دكران كو خلاسه‌كا ÙˆÛŽ بوو. جه‌وابا ئشكالا دووێ: ھه‌ر پێغه‌مبه‌رێ كو «نه‌بی» بێ «ره‌سووله‌« Ú˜ÛŒ Ùˆ Ù¾ÛŽ خلاس بوونا زنجیرا ئه‌نبیائا زنجیر Ùˆ سلسلا ره‌سوولا Ú˜ÛŒ دگھێ خلاسه‌كێ. چه‌وا كو پێشدا Ú˜ÛŒ ھات گووتن (ده‌رسا 29) ھه‌رچه‌ند مه‌Ùھوومێ نه‌بی Ú˜ مه‌Ùھوومێ ره‌سوول گشتی تر نه‌بێ Ú˜ÛŒ Ù„ÛŽ ده‌رØه‌ق موردده‌ نه‌بی Ú˜ ره‌سوول گشتی تره‌. ده‌لیلێن روایه‌تی یێن خاته‌میه‌تێ د صه‌دان روایه‌تان دا به‌Øسا خاته‌میه‌تا پێغه‌مبه‌ریا پێغه‌مبه‌رێ ئسلامێ ھاتیه‌ كرن، یێك Ú˜ وان Øه‌دیسا مه‌نزله‌تێ یه[1]‌ كو شیعه‌ Ùˆ سوننیا ب ته‌واتور ئه‌ڤ Øه‌دیس Ú˜ پێغه‌مبه‌ر (ص) گێرانه‌ Ùˆ ب ئاوایه‌ك وه‌ره‌نگ كو د مه‌Ùھوومێ ÙˆÛŽ دا قه‌ت شك Ùˆ شوبھه‌ نامینێ Ùˆ ئه‌و ئه‌ڤه‌: ده‌ما پێغه‌مبه‌ر (ص) Ú˜ شه‌رێ ته‌بووكێ را Ú˜ مه‌دینایێ ده‌ركه‌ت میرێ باوه‌رداران عه‌لی (س) Ú˜ بونا رێك Ùˆ Ù¾ÛŽÙƒ كرنا كار Ùˆ بارێ موسلمانا Ù„ مه‌دینایێ د جیێ خوه‌ دا ھشت، ڤێجا ئه‌و Øه‌زره‌ت Ú˜ به‌ر كو نه‌كاریه‌ د Ú¤ÛŽ جھادێ دا شریكاتیێ بكێ خه‌مدار بوو Ùˆ رووندك Ú˜ چاڤێ ÙˆÛŽ ھاتن. Ú¾Ù†Ú¯ÛŽ بوو كو پێغه‌مبه‌ر گووتێ: « اما ترضی أن تكون منی بمنزلة هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی - ما تو نه‌ رازی یی ب Ú¤ÛŽ چه‌ندێ كو تو Ú˜ بونا من وه‌كی ھاروون بی Ú˜ مووسا ره‌، Ù¾ÛŽ Ú¤ÛŽ Ùه‌رقێ كو پاش من را پێغه‌مبه‌ر نینن (Ù„ÛŽ ھاروون پێغه‌مبه‌ر بوو). د روایه‌ته‌ك دی دا Ú˜ پێغه‌مبه‌ر (ص) نه‌قل بوویه‌: أیھا الناس انه لا نبی بعدی Ùˆ لا امة بعدکم ... گه‌لی خه‌لكینو، براستی Ú† پێغه‌مبه‌ر پاش من Ùˆ Ú† ئوممه‌ت پاش ھه‌وه‌ تنه‌ھن.[2] Øه‌دیسه‌ك دی: ایھا الناس إنه‌ لا نبی بعدی Ùˆ لا سنة بعد سنتی ... – گه‌لی خه‌لكینو، براستی Ú† پێغه‌مبه‌ر پشتی من نینن ھه‌ر وھا Ú† سوننه‌ت Ú˜ÛŒ پشتی سوننه‌تا من تنه‌ھن.[3]
|