Øه‌د‌یسا سه‌قه‌له‌ین Ùˆ غه‌دیر[2] سونه‌نا ترمزی ج٢ په‌ر Ù£Ù Ù¨ [3] موسنه‌د‌ا ئه‌Øمه‌د‌‌ ج٢ په‌رێ ١٤ چاپا یێكێ. [4] ترمزی Ù„ صه‌ØÛŒØا خوه دا، ج 2 په‌ر 380/ مه‌ناقبێن ئه‌ھلێ به‌یت/ Øه‌د‌یسا سه‌قه‌له‌ین ب سه‌نه‌د‌ا خوه Ú˜ زه‌ید بن ئه‌رقه‌م نڤیسیه‌ Ùˆ Ù„ ئاخریكێ دا دبێژت: ھذا Øدیث Øسن غریب. Øاكم د‌ موسته‌د‌ره‌ك ئه‌صصه‌ØÛŒØه‌ین ج 3 په‌ر 109 دا ئه‌ڤى Øه‌د‌یسێ دنڤیست. ئه‌Øمه‌د‌ێ Øه‌نبه‌ل Ù„ مه‌سنه‌د‌ا خوه ج 3 په‌‌ر 17 Ú˜ ئه‌‌بى سه‌عیدێ خودرى نه‌‌قل دكت Ùˆ طه‌به‌‌رانى Ù„ موعجه‌‌مول كه‌‌بیر ج1 په‌‌ر 129 دا ئانیه‌ Ùˆ طه‌به‌‌رى Ú˜Ù‰ Ù„ زه‌‌خائرول عوقبا په‌‌ر 16 دا Ú˜ ئه‌‌Øمه‌‌د‌ نه‌‌قل كریه‌. [5] موسنه‌د‌ا ئه‌Øمه‌د‌‌ ج٢ په‌رێ ١٧ شه‌براوى شاÙعى Ù„ كتێبا خوه ئه‌ل ئتØا٠بØوبب ئه‌ل ئه‌شرا٠په‌رێ٢٢ دا ئه‌ڤ Øه‌د‌یس نڤیسیه، Ùˆ موسلم Ùˆ ترمزى Ú˜Ù‰ ئه‌ڤ Øه‌د‌یس ئانینه Ùˆ سه‌نه‌د‌ا ÙˆÛŽ Ú˜Ù‰ باش زانینه. ھه‌ر وها Øاكم Ú˜Ù‰ نه‌قل كریه. موسلم Ù„ صه‌ØÛŒØا خوه دا Ú˜ زه‌ید كورێ ئه‌رقه‌م نه‌‌قل دكت كو گوت: رۆژه‌كى پێغه‌‌مبه‌‌ر صلى الله عليه وآله‌ رابوو Ú˜ مه را خه‌‌به‌ر دا، پشتى Øه‌مدێ خودێ، وھا گووت: أَيّÙھاالنَّاس، ئه‌‌ز به‌شه‌رم Ùˆ گه‌‌له‌‌ك پێڤه‌ ناچت كو ئه‌‌زێ گازیا ھنارتى یێ ره‌ببێ خوه جواب بدم Ùˆ Ú˜ دنیایێ بچم، Ùˆ ئه‌ز دو گران بھا یا لناڤ ھه‌وه‌دا دھێلم یا یێكێ كتێبا خودێ یه كو نور Ùˆ ھدایه‌ت Ù„ ÙˆÛŽ دایه‌، ڤێجا كتێبا خودێ بگرن Ùˆ Ù¾ÛŽ عه‌مه‌ل بكن Ùˆ پاشێ گوت: ÙˆÙŽ Ø£Ú¾Ù„ بَيْتي، اÙذَكّÙرÙÙƒÙمْ اللّه ÙÙŠ Ø£Ú¾Ù„ بَيْتي - ئه‌ھلێ به‌یتا من Ùˆ ئه‌ز ده‌رØه‌قێ وا دا خودێ تینم بیرا ھه‌‌وه‌‌. یانى: ده‌رØه‌قێ وا دا خودێ Ù„ نه‌زه‌رێ دا بگرن Ùˆ Ú˜ بیر نه‌كن. گوره‌كى روایه‌‌ته‌ك دى پێغه‌‌مبه‌‌ر صلى الله عليه وآله دبێژت: اÙنّى تارÙÙƒ ÙيكÙÙ… أَمْرَين لن تضلوا Ø¥ÙÙ† اتَّبعتÙموھا كتاب اللّه Ùˆ Ø£Ú¾Ù„ بيتي - ئه‌ز دو تشتا ناڤ ھه‌وه‌ دا دھێلم Ùˆ ئه‌گه‌ر ھون Ù¾ÛŽ وان بچن قه‌‌ت ھون Ù„ رێ وندا نابن، یێك قورئان Ùˆ یادى ئه‌‌ھلێ به‌‌یتا منه‌‌. Ùˆ د‌ روایه‌‌ته‌ك دى دا ه‌اتیه‌ كو: ئه‌‌و ھه‌‌ردوك Ú˜ ھه‌‌ڤ جدا نابن Øه‌تا لسه‌‌ر Øه‌‌وز بێن بال من، ڤێجا بنێرن پاش من ھونێ چه‌وا دگه‌ل وان ده‌رباز بكن. ئبن Øه‌جه‌ر د‌ صه‌واعقێ دا نڤیسیه‌ پێغه‌‌مبه‌‌ر صلى الله عليه وآله ناڤێ قورئان Ùˆ عتره‌تێ كر «ثقلين» چكو «ثقل» ئه‌‌و تشتا گران بھ‌ا یه‌‌ كو بێت ھه‌‌دیه‌كرن بو كه‌‌سه‌كى Ùˆ ئه‌‌ڤ ھه‌‌ر دوو Ú˜Ù‰ وه‌ره‌نگن، Ùˆ ھه‌‌ر یێك Ú˜ ڤان مه‌عده‌نێ علمێن دینى Ùˆ سررێن عه‌قلى Ùˆ شه‌رعى نه‌ له‌ومانێ پێغه‌مبه‌ر صلى الله عليه وآله ھشیارى دایه بو پێچونا Ú˜ وان. Ùˆ ھاتیه گووتن، Ú˜ به‌ر Ú¤ÛŽ چه‌ندێ ناڤێ وان كریه‌ «ثقلين» چكو ھای Ú˜ÛŽ مانا Øه‌قێ وان Ùه‌رÙز Ùˆ واجبه‌، ڤێجا ئه‌‌وا ھشیارى Ù„ سه‌‌رھاتى دایین ئه‌‌ڤه‌یه‌ كو ئه‌‌ون یێن كتێبا خودێ زانن Ùˆ Ú˜ رێكا پێغه‌‌مبه‌ر صلى الله عليه وآله ڤه‌ نابن چكو وه‌ك چه‌وان Ù„ Øه‌‌د‌یسێ دا ھاتى: ھه‌ر ئه‌ون یێن Ú˜ قورئانێ جدا نه‌‌بن Øه‌تا دگه‌ل ھه‌‌ڤ بچن سه‌‌ر Øه‌‌وزێ كه‌وسه‌‌رێ. وه‌‌رگێر [6] تاریخا به‌غد‌ا ج٨ په‌ر ٤٤٣ [7] ئه‌‌بونه‌عیمێ ئصÙھ‌انى د‌ كتێبا مه‌نقبه‌تول موطه‌ھھرین دا ب سه‌نه‌د‌ا خوه Ú˜ سه‌عید بن جوبه‌‌یر بن موتعه‌م Ùˆ Ú˜ ئه‌نه‌س بن مالك Ùˆ به‌‌رائێ كورێ عازب روایه‌‌ت كریه‌، Ùˆ مووه‌Ùه‌ق بن ئه‌‌Øمه‌‌د‌ ئه‌خطه‌ب خه‌واره‌‌زم Ú˜ عه‌مر بن عاص روایه‌‌ت كریه‌، Ùˆ كتێبێن Øه‌‌د‌یس Ùˆ سیه‌رێن كو عالمێن ئه‌‌ھلێ سونه‌ت نڤیسیین گه‌‌له‌‌ك ÙƒÛŽÙ… ھه‌‌نه‌ كو Øه‌‌د‌یسا سه‌‌قه‌‌له‌‌ین تێدا نه‌ھاتبت، Ú˜ رۆژا ئه‌ولڤه كو نڤیسینا Øه‌د‌یسا ده‌سپێ بى ئه‌ڤ Øه‌د‌یس Ú˜ ده‌ڤێ یێك ئان کوومه‌ك Ú˜ صه‌Øابیا ھات نه‌‌قل كرن Ùˆ نڤیسین Ùˆ جار ھه‌‌یه‌ Ù„ كتێبه‌كى دا Ú˜ ده‌ڤێ ٢٠صه‌Øابییان ئه‌‌ڤ Øه‌‌د‌یس ھاتبت روایه‌‌ت كرن Ùˆ نڤیسین، ڤێجا ئان كورت Ùˆ بێ سه‌‌نه‌‌د‌ وه‌ك چه‌وا د‌ صه‌‌واعق ئه‌‌ل موØرقه‌ یێ دا ھاتى، ئان ب درێژى Ùˆ ب سه‌ند ڤه‌ وه‌ك چه‌وا Ù„ كتێبێن سه‌خاوى Ùˆ سیوطى Ùˆ سه‌مھودى Ùˆ یێن دی دا ھاتى. وه‌رگێر [8] ئه‌ل منه‌Øول مه‌ككییه‌ ÙÛŒ Ø´Ù‡â€ŒØ±Ø Ø¦Ù‡â€ŒÙ„ ھه‌مزه‌ Ù£/ ١١٥٤ [9] ھه‌روها ئه‌ڤ Øه‌د‌یس Ù„ كتێبێن ژێرى دا هاتیه: مه‌سنه‌د‌ا ئه‌Øمه‌د‌ێ Øه‌نبه‌ل ج4 په‌ر 371 Ùˆ ج 5 په‌ر 181ØŒ ئه‌بوو نه‌عیم، Øلیه‌تول ئه‌ولییا ج 1 په‌رێ 355ØŒ Ù€ كه‌نزول عوممال ج 1 په‌ر 96. Ùˆ ھه‌‌یته‌مى Ù„ موعجه‌مێ دا ج 9 په‌ر 64 Ùˆ ج 9 په‌ر 163 Ùˆ ئبن Øه‌جه‌ر Ù„ صه‌واعق ئه‌ل موØرقه یێ په‌رێ 75
|