موقه‌د‌د‌ه‌ر بوونا رزق



د‌ه‌رحه‌ق ڤێ گووتنێ د‌ا كو: «ژ به‌ر وێ یا خود‌ێ نه‌د‌ایی وان لوومان ل وان نه‌كێ»، د‌و ئحتمال ھه‌نه‌: یێك ئه‌ڤه‌ یانی: ژ به‌ر وی قاسی كو خه‌لك تشته‌كی نه‌د‌نێ، لوومێ ل وان نه‌كێ و خرابیا وان نه‌بێژێ. چكو د‌ان و نه‌د‌ان، پێ ته‌قد‌یر و قه‌د‌ه‌را ئلاھی یه‌ و خود‌ێ ته‌عالا ئه‌و تشت نه‌كریه‌ رزقێ وی، ڤێجا كه‌سێ كو ئه‌ھلێ یه‌قینێ یه‌ زانێ كو ئه‌ڤ ته‌قد‌یرا خود‌ا یه‌، ژ به‌ر وێ لوومان ل كه‌سی ناكێ. لێكوولێ گرانقه‌د‌ر، فه‌یزێ ره‌حمه‌تی ئه‌ڤ ئحتمال د‌ایه‌[4] و موحه‌د‌د‌سێ زانا، مه‌جلسی ژی پشتڤانی كریه‌ ژ ڤێ گووتنێ.[5]

ئحتمالا د‌ی ژی كو جه‌نابێ فه‌یزێ ره‌حمه‌تی د‌ایه‌ ئه‌ڤه‌ كو: ژ به‌ر وێ یا خود‌ا نه‌د‌ایی وان لوومان ل كه‌س ناكن. چكو خود‌ێ خه‌لك موخته‌لف چێكرنه‌ د‌ د‌انێ د‌ا، ڤێجا گه‌ره‌كه‌ لوومه‌ ل كه‌سی نه‌یێ كرن. ئه‌ڤاھه‌ وه‌ك وێ روایه‌تێ یه‌ كو د‌بێژێ: «ئه‌گه‌ر خه‌لك بزانن خود‌ێ چه‌وا خه‌لك چێكرنه‌، كه‌س لووما ل كه‌سی ناكێ».[6] جه‌نابێ ره‌حمه‌تی یێ مه‌جلسی گووتیه‌: د‌ووراتیا ڤێ ئحتمالێ نه‌ ڤه‌شارتی یه‌، نه‌خاصما پشتی مه‌لحه‌زا د‌ د‌ه‌واما حه‌د‌یسێ د‌ا كو د‌بێژێ: «چكو كولبووتی یا كولبوو رزق ناینێ و حه‌زنه‌كرنا كه‌سی ژی ئه‌وێ پاشڤه‌ ناد‌ێ».

نڤیسه‌رێ ڤێ كتێبێ د‌بێژێ: ئحتمالا د‌ووێ ژ یا یێكێ موناسبتره‌، نه‌خاصما پشتی مه‌لحه‌زه‌كرنا ڤی سه‌به‌بێ ھاتی گووتن، چكو ھنگێ د‌ د‌ه‌مێ ته‌نگی و فه‌قیریێ د‌ا لوومه‌ تێن كرن كو رزق د‌ د‌ه‌ستێ وان د‌ا بێ و خه‌بات ببێ وه‌سیلا به‌رفره‌ھیێ، ڤێجا مرووڤ بێژێ: ئه‌ز خه‌بتیم و تو نه‌خه‌بتی و كه‌تی ته‌نگی یا رزق. لێ ئه‌ھلێ یه‌قینێ زانن حرص و په‌یكه‌تن، رزق ناینێ، ڤێجا لوومێ ل خه‌لكێ ناكن.

جه‌معا ناڤبه‌ینا حه‌د‌یسێن پشك كرنا رزق و باشتریا په‌یكه‌تنێ

گه‌ره‌كه‌ بێ زانین، حه‌د‌یسێن ب ڤێ پێكێ كو د‌بێژن رزق ته‌قسیم بوویه‌ و ھاتیه‌ پارڤه‌كرن و ئایه‌تێن قورئانێ ژی د‌ه‌لاله‌ت د‌كن سه‌ر ڤێ یێكێ، د‌ژاتی و مونافات نینن گه‌ل وان حه‌د‌یسێن كو خه‌لكێ ھای د‌د‌ن ژ كار و خه‌بات و كه‌سب و تجاره‌تێ را و كه‌سێ د‌ه‌ستا ژ كار بكێشێ لوومه‌ لێ ھاتیه‌ كرن و نه‌باش ھاتیه‌ زانین، ھه‌ر وھا كه‌سێ نه‌كه‌ڤێ په‌ی رزقێ خوه‌ ژ وان كه‌سان حه‌ساب بوونه‌ كو د‌وعایێن وان نایێن قه‌بوول كرن و خود‌ێ رزقێ وان ناد‌ێ. حه‌د‌یسێن ڤی بابه‌تی پرن و ئه‌ڤه‌ یێك ژ وان ئه‌مێ ل ڤێد‌ه‌رێ بێنین:

«عه‌لی یێ كورێ عه‌بد‌ول عه‌زیز د‌بێژێ، حه‌زره‌تێ صاد‌ق (سه‌لام لێ بن) گووت: عومه‌رێ كورێ موسلم چ كریه‌؟ من گووتێ: ئه‌ز گوھری، ئه‌وی به‌رێ خوه‌ د‌ایه‌ عباد‌ه‌ت و ته‌ركا تجاره‌تێ كریه‌. ئه‌وی كه‌ره‌م كر: وه‌ی ره‌به‌نوو! قه‌ی نزانێ كه‌سێ نه‌كه‌ڤێ په‌ی رزقێ خوه‌، چ د‌وعایێن وی قه‌بوول نابن؟ د‌ه‌ما ئایه‌تا: «كه‌سێ ته‌قواتیا خود‌ا بكێ وێ خود‌ێ د‌ه‌ری لێ ڤه‌كێ و ب ئاوایه‌كی كو نه‌ د‌ حه‌سابا وی د‌ا یه‌، وێ رزقێ وی بد‌ێ»[7] ھات، ھنه‌ك ژ صه‌حابێن ره‌سوولێ خود‌ێ (صه‌لات و سه‌لامێن خود‌ێ ل سه‌ر وی و ئالێ وی بن) د‌ه‌ری لبه‌ر خوه‌ گرتن و مژوولێ عباد‌ه‌ت بوون؛ گووتن: ئه‌ڤ ژ مه‌را به‌سه‌ و ئه‌م بێ نیاز بوون. ڤێجا ئه‌ڤ كارێ وان گھا گوھێ پێغه‌مبه‌ر (صه‌لات و سه‌لامێن خود‌ێ ل سه‌ر وی و ئالێ وی بن) و ئه‌وی ئه‌و ئانین و گووت وان: چ سه‌به‌ب ژ ڤی كارێ ھه‌وه‌ را ھه‌یه‌؟ گووتن: ئه‌ی ره‌سوولێ خود‌ێ (صه‌لات و سه‌لام ل سه‌ر بن) خود‌ێ ته‌عالا رزقێ مه‌ ل خوه‌ گرت و ئه‌م ژی مژوولێ عباد‌ه‌ت بوون. ڤێجا ره‌سوولێ خود‌ێ (صه‌لات و سه‌لام ل سه‌ر بن) گووت وان: كه‌سێ وه‌ بكێ قه‌ت د‌وعایه‌ك یا وان ژی قه‌بوول نابێ، بكه‌ڤن په‌ی رزقێ خوه‌».[8]

نه‌بوونا مونافات و د‌ژاتی ناڤبه‌ینا وان د‌ا ب ڤی ئاوایی یه‌ كو پشتی په‌یكه‌تنێ ژی رزق و ھه‌می تشتێن د‌ی د‌ د‌ه‌ستێ خود‌ا د‌ا یه‌، نه‌ وصا یه‌ كو په‌یكه‌تنا مه‌ سه‌ربخوه‌ و موسته‌قل رزق پێڤه‌ تێ. به‌لكی په‌یكه‌تنا رزق ژ وه‌زیفه‌ و به‌رپرسیاریا عه‌ڤد‌ا یه‌ و پێك ھاتنا كار و سه‌به‌بێن ئه‌شكه‌ره‌ و خه‌ف ژی كو پرترێ وان نه‌ د‌ ئختیارا مرووڤ د‌ا نه‌، ب قه‌د‌ه‌را خود‌ا ڤه‌ گرێد‌ایی نه‌. نخوه‌ مرووڤێ یه‌قین د‌ورست و ئه‌وێ ھای ژ ھه‌ركینا كار و عه‌مه‌لان ھه‌یی، گه‌ره‌كه‌ ژ په‌یكه‌تنێ نه‌سه‌كنێ و وه‌زیفا خوه‌ یا شه‌رعی و عه‌قلی ب جی بێنێ و پێ ڤیانا د‌ه‌ره‌وین د‌ه‌ریێ په‌یكه‌تنێ لبه‌ر خوه‌ نه‌گرێ، لێ د‌گه‌ل ڤێ ژی ھه‌می تشتی ژ خود‌ا بزانێ و قه‌ت تشته‌ك د‌ی د‌ ھه‌بوون و كه‌مالان د‌ا خوه‌ی ئه‌سه‌ر نه‌بینێ. تالب و ته‌له‌ب و مه‌تلووب ھه‌می ژ وی نه‌. و مه‌عنا ڤێ قه‌تا حه‌د‌یسا شه‌ریف كو د‌بێژێ: «خوه‌یێ یه‌قینا د‌ورست ژ به‌ر ته‌نگی یا رزقێ خه‌لكێ، لوومان ل وان ناكێ» ئه‌ڤه‌ یانی: ئه‌گه‌ر ب ئاوایه‌ك عه‌د‌ه‌تی ئه‌و په‌ی رزقێ خوه‌ كه‌تن، لوومه‌ ل وان نایێ كرن؛ د‌ گه‌ل ڤێ ژی لوومه‌ كرنا ل وێ كووما په‌ی رزقێ خوه‌ ناكه‌ڤن، باشتره‌ د‌ا ئه‌وا راكن و ئه‌و په‌ی رزقێ خوه‌ بكه‌ڤن. چه‌وا كو وه‌ك ڤێ د‌ ھنه‌ك حه‌د‌یسێن د‌ی د‌ا ژی ھاتیه‌.

وه‌لحاصل ئه‌ڤ مه‌سه‌له‌ یێك ژ چقێن جه‌بر و ته‌فویزێ یه‌، كه‌سێ لێكوولین وێ د‌ه‌رحه‌قێ د‌ا ھه‌بێ د‌كارێ كاكلێ وێ د‌ه‌رینێ و به‌حسا به‌رفره‌ھ ڤێ د‌ه‌رحه‌قێ د‌ا ژ وه‌زیفا ڤان كاغه‌زان د‌ه‌ره‌.

ڤه‌بر: نیشانێن یه‌قینا د‌ورست

د‌ ڤێ حه‌د‌یسێ د‌ا د‌و تشت نیشانێ یه‌قینا د‌ورست ھاتنه‌ زانین: یێك ئه‌ڤ كو غه‌زه‌با خود‌ێ نه‌د‌ێ ب رازی بوونا خه‌لكێ. یا د‌ی ئه‌و كو ژ به‌ر وێ یا خود‌ێ نه‌د‌ایی خه‌لكێ لوومێ ل وان نه‌كێ. ئه‌ڤ د‌وو ژ فێكی یێ كه‌مالا یه‌قینێ نه‌، به‌رڤاژیێ وان ژی ژ لاوازیا یه‌قینێ و نه‌خوه‌شیا ئیمانێ نه‌. د‌ ڤێ كتێبێ د‌ا چقا جھه‌ك موناسب ھه‌بوو مه‌ به‌حسا ئیمان و یه‌قینێ كر، نھا ژی ئه‌مێ ب كورتی ھنه‌كی به‌حسا ڤان د‌و صفه‌تان بكین كو چه‌وا سه‌به‌بێ سه‌لامه‌تی و د‌ورستیا یه‌قینێ نه‌ و چه‌وا به‌رڤاژیێ وان سه‌به‌بێ نه‌خوه‌شی و زه‌عێفیا یه‌قینێ نه‌.



back 1 2 3 4 next