نێرینه‌ك Ù„ بوخاریئه‌ڤ گووتنا ھه‌ كو د‌بێژن: هه‌ما ئه‌ڤ یێك كو بوخاری Øه‌دیس Ú˜ وان گێرا یه‌،‌ دلیلا Ùˆ ساقه‌ت Ùˆ پێباوه‌ریا وان Ùˆ نیشانێ دورستیا وا یه‌؛ هه‌ر Ùˆ ها گووتنا كو هنه‌كا گووتی: كه‌سێ بوخارێ Ú˜ ÙˆÛŒ روایه‌ت بكێ ئه‌و Ú˜ پرێ ده‌رباز بویه‌"ØŒ یانی ئێدی گووتنا د‌ژ ÙˆÛŒ دا نایێ بهیستن، ئه‌ڤ گووتنێن هه‌ هه‌ما گووتنێن بێ ده‌لیلن Ùˆ قه‌رینه‌ Ùˆ نیشان ڤاژیێ ÙˆÛŽ نه‌. Ú¤ÛŽ گوورێ گووتنا بوخاری ده‌رØه‌ق كه‌سه‌كی د‌ا نه‌ بریارا سه‌ر عه‌داله‌تا ÙˆÛŒ Ùˆ ڤه‌برینا مه‌سه‌لێ یه‌، نخوه ئختلاÙا د Ø¬Ù‡â€ŒØ±Ø Ùˆ ته‌عدیلێ دا Øه‌دد ژێرا نینه‌ Ùˆ Ù¾ÛŽ گووتنا كه‌سه‌كی خلاس نابێ. خێنجی Ú˜ Ú¤ÛŽ Ú˜ÛŒ ژخوه هنه‌ك خه‌له‌تی ئا‌نینه‌ سه‌ر بوخاری ده‌رØه‌ق ناسین Ùˆ ناڤێ راوییان دا؛ چه‌وا كو ئه‌وی جارنا یێك ناڤ Ú˜ دو كه‌سان ئان سێ كه‌ سان را بكار بریه‌. وه‌ك: وه‌لیدێ كورێ ئه‌بو وه‌لید، خرمه‌تكاری عه‌بدوللاهێ عومه‌ر Ùˆ هاروونی كورێ سه‌عد مه‌ولا قوره‌یش Ùˆ كه‌سیر كورێ خونه‌یس Ùˆ... هه‌رناڤه‌ك كر‌نه‌ دو ناڤ، هه‌ر وها ناڤێ Ù…Øه‌مه‌دی كورێ ئه‌ییوبێ یه‌مامی كو ناڤێ یێك مرووڤێ یه‌، كریه‌ ناڤێ سێ كه‌سان. هه‌روها نسبه‌تا قه‌عقاع د‌ایه‌ بال عه‌بدول مه‌لكێ كورێ برایێ قه‌عقاع ڤه‌. د ڤه‌برا نوونێ دا Ú˜ÛŒ ناڤێ ناسØÛŽ Øه‌زره‌می‌ Ú˜ عه‌بد‌وللاھێ كورێ Ù†Ø§Ø³Ø Ø±Ø§ ب كار ئانیه‌، ئه‌و Ú˜ÛŒ ھه‌ما ئه‌وه‌ كو شه‌رØه‌بیلێ شه‌Ùیعه‌ روایه‌تێ Ú˜ÛŽ نه‌قل دكێ. خێنجی Ú˜ ڤان Ú˜ÛŒ گووتنێن ب Ú¤ÛŽ Ù¾ÛŽÙƒÛŽ Ù„ سه‌ر هاتنه‌ گووتن.[17] Ú˜ ئالییه‌ك دی ڤه‌ Ú˜ÛŒ مه‌سه‌له‌سه‌ك موهم هه‌یه‌، ئه‌و Ú˜ÛŒ ئه‌ڤه‌ كو ÙˆÛŒ Øه‌دیس Ú˜ هنه‌ك خه‌وارجان Ú˜ÛŒ نه‌قل كرنه‌ كو Ù¾ÛŽ دوژمینا عه‌لی سه‌لام Ù„ÛŽ بن Ùˆ كین Ùˆ كه‌رب هاتنا وان Ú˜ ئالی پێغه‌مبه‌ر صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن هاتنه‌ ناس كرن. وه‌ك عمران كورێ Øه‌تتانێ سه‌دووسی یێ به‌صری كو د سالا ٨٤ێ هجری دا مریه‌، ئه‌و Ú˜ سه‌رووكێ خه‌وارجان بی Ùˆ دوژمینا خوه گه‌ل ئمام عه‌لی سه‌لام Ù„ÛŽ بن ئه‌شكه‌ره‌ دكرا، ئه‌وی ب Ú¤ÛŽ ئاوایی په‌صنێ عه‌بدوره‌Øمانێ ئبن مولجه‌م دایه‌: چه‌ خوه‌ش ده‌رب بی Ú˜ ÙˆÛŒ خوداترسی كو Ù¾ÛŽ ÙˆÛŽ خوه‌ست بگهێ رازیبوونا خویێ عه‌رش[18]. ئه‌ڤ مرووڤ Ù„ به‌رابه‌رێ پێغه‌مبه‌ر دا راوه‌ستا یه‌ كو ناڤێ ژخود‌اترس د‌انیه‌ سه‌ر یێ پێغه‌مبه‌ر ناڤێ به‌ختره‌شترینێ یێن ده‌سپێك Ùˆ دوماهییی ژێرا ب كار بری. ئه‌ڤ گووتن صه‌ØÛŒØه‌ Ú˜ پێغه‌مبه‌ر صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن كو گووت: ئه‌ی عه‌لی! تو زانی به‌ختره‌شترینێ یێن پێشیێ ÙƒÛŒ یه‌؟ ئمام عه‌لی گووت: خودێ Ùˆ پێغه‌مبه‌رێ ÙˆÛŒ زاناترن ب ÙˆÛŽ. ئه‌وی صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن گووت: كوژه‌رێ ده‌ڤێ (ده‌ڤا Øه‌زره‌تێ ØµØ§Ù„Ø Ø³Ù‡â€ŒÙ„Ø§Ù… Ù„ÛŽ بن). دیسا Ú˜ÛŽ پرسی: تو زانی به‌ختره‌شێ پاشین Ú† كه‌سه‌؟ گووت خودێ Ùˆ پێغه‌مبه‌رێ ÙˆÛŒ باشترزانن. ئه‌وی صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن كه‌ره‌م كر: ئه‌و قاتلێ ته‌ یه‌. ئه‌ڤ Øه‌دیس ئه‌Øمه‌د‌ێ Øه‌نبه‌ل Ùˆ ئبن زه‌ØØاك گووتنه‌ Ùˆ ته‌به‌ری Ú˜ÛŒ ئه‌و روایه‌ت كریه.[19]‌ صوهه‌یب Ú˜ÛŒ وه‌ك Øه‌دیسا ژووری Ú˜ پێغه‌مبه‌ر صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن گێرایه‌. ئمام عه‌لی Ú˜ مالییێن خوه را دگووتا: صووند ب خودی ئه‌ز Øه‌ز دكم به‌ختره‌شترین، رابێ. ئه‌بوو Øاته‌م ئه‌ڤ Øه‌دیس گێرایه.‌[20] ڤێجا ئه‌وێ موخاله‌Ùه‌تا گووتنا پێغه‌مبه‌ر صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن بكێ Ùˆ مه‌رته‌با ÙˆÛŒ به‌رچاڤ نه‌گرێ چه‌وا ÙˆÛŽ جهێ باوه‌ریێ بێ Ùˆ عه‌داله‌ت Ùˆ دورستیاوی بێ قه‌بوول كرن؛ ئه‌وێ پێغه‌مبه‌ر صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن گووتی به‌ختره‌شه‌، ئه‌و دبێژێ ئه‌ھلێ ته‌قوایێ، Ùˆ مه‌دØÛŽ ÙˆÛŒ دكێ Ùˆ په‌صنێ ÙˆÛŒ ددێ.
|