نێرینه‌ك Ù„ بوخاریئه‌بو ئه‌Øمه‌رێ سائب كورێ Ùه‌رروخ، د سالا ١٣٦ێ هجری دا مری یه‌. ئه‌و شاعره‌ك ده‌ڤ صÙتوو، خه‌بیس Ùˆ Ùاسق Ùˆ د‌ژمن Ùˆ كیندارێ ئالێ موØه‌ممه‌د بویه‌. ئه‌وی ده‌رØه‌ق صه‌Øابییێ ب ناڤوده‌نگ، ئه‌بی طوÙه‌یل[21] یانی ئه‌بوو عامرێ كورێ واسله‌ د‌ا گووتیه‌: ئه‌ز ب جانێ ته‌كم Ùˆ خودێ شاهده‌ كو ئه‌ز Ùˆ ئه‌بی طوÙه‌یل دژ Ùˆ موخالÙÛŽ هه‌ڤین/ ئه‌و Ú˜ به‌ر Øه‌زكرنا ئه‌بوو توراب Ú˜ رێ ده‌ركه‌ت، چه‌وا كو جهویا Ú˜ Øه‌قییێ لادا.[22] ئه‌ڤی Ú˜ÛŒ وه‌ك عمرانێ سه‌دووسی موخاله‌Ùه‌تا گووتنا ده‌سوولێ خودا كریه‌ چكو ئه‌وی Øه‌زره‌تی صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن كه‌ره‌م كریه‌: علی مع الØÙ‚ Ùˆ الØÙ‚ مع علی- عه‌لی دگه‌ل Øه‌قیێ یه‌ Ùˆ Øه‌ق دگه‌ل عه‌لی یه‌. Ùˆ كه‌ره‌م كریه‌: علی مع القرآن Ùˆ القرآن مع علی- عه‌لی دگه‌ل قورئانێ یه‌ Ùˆ قورئان دگه‌ل عه‌لی. خێنجی Ú˜ ڤان پر Øه‌دیسێن دی Ú˜ÛŒ هه‌نه‌. كه‌ره‌م كریه‌: دورستی د په‌یكه‌تنا عه‌لی دا یه‌ Ùˆ Ù„ رێ Ùˆ ندابوون به‌رڤاژیێ ÙˆÛŒ د‌ا یه‌. Ù„ÛŽ ئه‌ڤی شاعرێ ئه‌مه‌وی گووتنا ره‌سوولێ خودا صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن ئاڤێتیه‌ Ùˆ های Ú˜ مه‌رته‌به‌ Ùˆ مه‌قامێ ÙˆÛŒ نه‌مایه‌. ڤێجا Ú† عه‌داله‌ت Ùˆ Ú† جهێ باوه‌ریێ ژێرا دمینێ Ùˆ Ú† باوه‌ری ب گووتنا ÙˆÛŒ هه‌یه‌؟! Øه‌ریز كورێ عوسمانێ Øومصی[23] سالا ١٦٣ێ هجری مریه‌. ئه‌و Ú˜ د‌ژمنێن مه‌شهوورێ ئمام عه‌لی یه‌ سه‌لام Ù„ÛŽ بن. ئه‌وی وها دگووتا: ئه‌ز Ú˜ عه‌لی Øه‌زناكم، ئه‌وی بابكێن من كوشتنه‌. هه‌روها دگووتا: ئمامێ مه (موعاوییه‌‌) Ú˜ مه‌را Ùˆ ئمامێ هه‌وه‌ (ئمام عه‌لی) Ú˜ هه‌وه‌ را[24]. خێنجی ژڤان د زنجیره‌ یا صه‌ØÛŒØا بوخاری دا راوییێن دی Ú˜ÛŒ هه‌نه‌ كو ب د‌ژمنیا ئه‌ھلێ به‌یتێ هاتنه‌ ناسكرن، وه‌ك: ئسØاق ئبن سووه‌یدێ ته‌میمی كو د سالا ١٣١ێ هجری دا مریه‌، عه‌بدوللاھ كورێ سالمێ ئه‌شعه‌ری مرییێ سالا ١٧٩ێ هجری، ئه‌بوو مالكێ كووÙÛŒ زیادێ كورێ عه‌لاقه‌، مرییێ سالا١٢٩ێ هجری. ناصبی Ùˆ خارجییێن دی Ú˜ÛŒ كو د‌ژمنین ئه‌شكه‌ره‌ یێن ئمام عه‌لی بوون Ùˆ هێرش دبران سه‌ر، ئه‌و Ú˜ÛŒ د Øاله‌كی دا كو پێغه‌مبه‌ر صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن Ú˜ عه‌لی را گووتیه‌: هه‌ما یێ باوه‌رداره‌ كو Øه‌ژ ته‌ دكێ Ùˆ ئه‌و مناÙقه‌ یێ كه‌ربێ ÙˆÛŒ Ú˜ ته‌ تێ.[25] مناÙÙ‚ Ú˜ÛŒ د بنیا بنێ ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا یه‌. ڤێجا چه‌وا ÙˆÛŽ گووتنێن وان راست بێن زانین Ùˆ ب Øه‌دیسێن وان بێن عه‌مه‌ل كرن. خودێ شاهده‌ كو هه‌ما براستی مناÙÙ‚ ده‌ره‌وان د‌كن. موناÙقوون / Ù¡ Ú¤ÛŽ گوورێ نخوه Øه‌قه‌ Ùˆ Ùه‌رمانا علمێ یه‌ ئه‌م خوه نه‌رازی بكین Ú˜ بوخاری كو چره‌ Øه‌دیسا وان كه‌سان ئانیه‌ كو Ù¾ÛŽ ئه‌شكه‌ره‌كرنا د‌ژمنیا خوه‌ دژاتیا Øه‌دیسێن ره‌سوولێ خودێ كرین، چكو Øه‌زكرنا Ú˜ ئالێ ÙˆÛŒ Ú˜ به‌ر Øه‌زكرنا Ú˜ ÙˆÛŒ صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن Ùه‌رز Ùˆ واجب بویه. به‌لكێ Ú˜ÛŒ مه‌سه‌له‌یه‌ك هه‌بێ كو لبه‌ر مه‌ ڤه‌شارتی یه‌ Ùˆ هه‌ما ئه‌وه‌ بویه‌ سه‌به‌ب كو روایه‌تێ ژوان نه‌قل بكێ Ùˆ ئه‌وا Ú˜ خوه را بكێ ده‌لیل Ùˆ به‌لگه‌. من نه‌باوه‌ره‌ خه‌٠و ڤه‌شارتی ما بێ Ú˜ بوخاری را ئه‌ڤ گووتنا پێغه‌مبه‌ر صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن Ú˜ عه‌لی را: خێنجی Ú˜ باوه‌رداران Øه‌ژ ته‌ ناكن Ùˆ Ú˜ مناÙقان پێڤه‌ كه‌ربێ كه‌سی Ú˜ ته‌نایێ. ئه‌ڤ مه‌سه‌له‌ د زه‌مان Ùˆ ده‌مێ صه‌Øابان دا Ú˜ÛŒ ئه‌وقاس ب ناڤوده‌نگ بی كو صه‌Øابان، مناÙÙ‚ Ù¾ÛŽ كه‌رب Ùˆ كینا Ú˜ عه‌لی یێ كورێ ئه‌بوطالب ناس دكران Ùˆ وه‌ره‌نگ زانینا كو كه‌ربێ Ú˜ عه‌لی كه‌رب Ùˆ كینا Ú˜ پێغه‌مبه‌ره‌ صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن. هه‌روها نه‌ جهێ باوه‌رێ یه‌ كو ئه‌ڤ گووتنا پێغه‌مبه‌ر صه‌لات Ùˆ سه‌لام Ù„ÛŽ بن Ú˜ بوخاری خه‌٠مابێ كو كه‌ره‌م كریه‌: ئه‌ی عه‌لی! شه‌رێ گه‌ل ته‌، شه‌رێ د به‌رابه‌رێ من دا یه‌ Ùˆ ئاشتی Ùˆ هه‌ڤرێبوونا گه‌ل ته‌ ئاشتییا گه‌ل منه‌.
|