ئجازه‌تنامه‌ و كه‌ساتیێن علمی



É ئه‌نصاری، Ø´ÛŽØ® مورته‌ضا  (١٢١٤ - ١٢٨١ Ú¾ Ù‚) ب نازناڤێ «خاته‌مول فوقه‌ھاء وه‌ل موجته‌ھد‌ین» Ú˜ نه‌ویێن جابر بن عبد‌ الله‌ الأنصاری یێ صه‌حابی یێ پێغه‌مبه‌ر (سه‌لامێن خود‌ێ Ù„ÛŽ بن). جه‌نابێ ÙˆÛŒ یێكی Ú˜ سه‌راترینێ علمێ ئوصووله‌ كو ته‌حه‌ووله‌ك مه‌زن Ù„ Ú¤ÛŒ علمی د‌ا چێكر. ھێجا Ú˜ÛŒ رامان Ùˆ به‌رھه‌مێن ÙˆÛŒ حه‌تا ب ئیروو مژارا قالێ Ùˆ جھێ به‌حس Ùˆ لێكوولینێ یه‌ كو فه‌قیھ Ùˆ زانایێن فقھێ گه‌له‌ك ئه‌ھه‌میه‌تێ د‌د‌نێ كو شه‌رح Ùˆ شورووحێن زه‌حفی سه‌ر به‌رھه‌مێن جه‌نابێ ÙˆÛŒ نڤیسینه‌. ھنه‌ك Ú˜ سه‌ید‌ایێن ÙˆÛŒ ئه‌ڤن: Ø´ÛŽØ® موسا كاشفول غطاء، Ø´ÛŽØ® عه‌لی كاشفول غطاء، مه‌لا ئه‌حمه‌د‌ێ نه‌راقی Ùˆ سه‌یید‌ موحه‌ممه‌د‌ موجاھد‌. Ú˜ مه‌جلسا د‌ه‌رسێ ÙˆÛŒ فه‌قیھێن گه‌له‌ك مه‌زن په‌روه‌رد‌ه‌ بوونه‌ كو ئاخووند‌ێ خوراسانی، میرزایێ شیرازی Ùˆ میرزا موحه‌ممه‌د‌ حه‌سه‌نێ ئاشتیانی یێك Ú˜ وا نه‌. Ú˜ موھمترینێ به‌رھه‌مێن وی، ره‌سائل، مه‌كاسب Ùˆ طه‌ھاره‌ته‌.

Ð ب

É  بھایی، Ø´ÛŽØ® به‌ھائود‌د‌ین موحه‌ممه‌د‌ بن حوسه‌ینێ عاملی، مه‌شھوور ب «شێخ بھایی» (٩٥٣ – ١٠٣٠ Ú¾ Ù‚)Ø› Ù„ وه‌ختێ خوه‌ د‌ا د‌ زانین Ùˆ فونوونێن موخته‌لف د‌ا سه‌ید‌ایه‌ك مه‌زن Ùˆ بێ ئه‌مسال بوویه‌. ھه‌ما Ù„ وه‌ختێ خوه‌ د‌ا ب نازناڤێ شێخول ئسلامێ ئصفه‌ھانێ مه‌شھوور بوو. صه‌د‌رول موتئه‌للھین، مه‌لا موحه‌ممه‌د‌ ته‌قی یێ مه‌جلسی، موحه‌ققێ سه‌بزواری Ùˆ فاضل جه‌واد Ú˜ شاگرد‌ێن ÙˆÛŒ بوونه‌. ئه‌وی گه‌له‌ك به‌رھه‌م Ùˆ كتێب د‌ بابه‌تێن جوور ب جوور نڤیسینه‌ كو ھنه‌ك Ú˜ وان ئه‌ڤن: جامعێ عه‌بباسی Ùˆ حاشیه‌ سه‌ر قه‌واعد‌ێ شه‌ھید‌، د‌ بابه‌تێ فقھێ د‌ا؛ اسطرلاب Ùˆ ته‌شریحول ئه‌فلاك، د‌ بابه‌تێ ھه‌یئه‌تێ د‌ا؛ مه‌شرقوش شه‌مسه‌ین، حه‌بلول مه‌تین، شه‌رحا د‌وعا یا صه‌باح، شه‌رحا ئه‌ربه‌عین حه‌د‌یس، د‌ بابه‌تێ حه‌د‌یس Ùˆ د‌وعایێ د‌ا، ئه‌لفه‌وائد‌وص صه‌مه‌د‌ییه‌ Ùˆ ئه‌سرارول به‌لاغه‌، د‌ بابه‌تێ ئه‌د‌ه‌بیاتێ د‌ا.

É به‌حرانی، یووسف بن ئه‌حمه‌د‌ بن ئبراھیم  (١١٨٦- ١١٠٧ Ú¾ Ù‚) فه‌قیھێ مه‌زن Ú˜ بنه‌مالا ئالێ عوصفوور، سه‌رووكاتیا بیست ساله‌یا حه‌وزێ علمی یێ كه‌ربه‌لایێ ب ھێڤیا ویڤه‌ بوویه‌. یێن وه‌ك: میرزایێ قوممی، سه‌ید‌ مه‌ھد‌ی یێ به‌حرول عولووم، موللا موحه‌‌ممه‌د‌ مه‌ھد‌ی یێ نه‌راقی د‌ه‌رس Ú˜ ÙˆÛŒ ھلد‌انه‌. حه‌د‌ائق كو Ú˜ كتێبێن ئستد‌لالی یێن فقھێ تێ حه‌سابێ Ú˜ ئه‌سه‌رێن ÙˆÛŒ یێن گرنگه‌.

É به‌حرول عولووم، سه‌یید‌ مه‌ھد‌ی طه‌باطه‌بایی یێ بورووجرد‌ی (١١٥٤ - ١٢١٢ ھ ق) مه‌شھوور ب «به‌حرول عولووم» یێك ژ فه‌قیھێن مه‌زن و عارفێن كاملێ خوه‌ی كه‌رامات بوو كو بال خاص و عام ڤه‌ گه‌له‌ك بقه‌د‌ر و قیمه‌ت بوو. ئه‌و ژ وان كێم كه‌سان بوو كو ل د‌ه‌مێ غه‌یبه‌تا د‌رێژا ئمام مه‌ھد‌ی (سه‌لام ل سه‌ر بن) چه‌ند‌ جاران د‌گه‌ل وی حه‌زره‌تی مولاقات كریه‌. سه‌یید‌ به‌حرول عولووم ھه‌م د‌ بابه‌تێ علمی ھه‌م ژی ئجتماعی و جڤاكی د‌ا خوه‌ی قه‌د‌ر بوو؛ كو گه‌له‌ك ژ فه‌قیھێن مه‌زن وه‌ك: شێخ جعفر كاشفول غطاء، سه‌یید‌ موحه‌ممه‌د‌ جه‌واد‌ێ عاملی، شێخ موحه‌ممه‌د‌ ته‌قی یێ ئصفه‌ھانی، مه‌لا ئه‌حمه‌د‌ێ نه‌راقی، ئه‌بوو عه‌لی یێ حائری و شێخ ئه‌سه‌د‌وللاھێ ته‌سه‌تتوری په‌روه‌رد‌ه‌ كرن. مه‌شھوورترینێ به‌رھه‌مێن وی: مه‌صابیح، ئه‌د‌د‌ورره‌ ئه‌ننه‌جه‌فییه‌، د‌ بابه‌تێ فقھ؛ و ھه‌ر وھا كتێبا «رجال»ن.

É بھبه‌ھانی، موحه‌ممه‌د‌ باقر بن موحه‌ممه‌د‌ێ ئه‌كمه‌ل  (١١١٦ یان ١١١٧ - ١٢٠٨ Ú¾ Ù‚) مه‌شھوور ب «وه‌حید‌» Ùˆ «ئوستاد‌ێ كول» Ùˆ «ئاغا»، فه‌قیھ، ئوصوولی Ùˆ رجالیه‌ك بناڤ Ùˆ د‌ه‌نگ بوو. ئه‌وی باژارێ كه‌ربه‌لایێ Ú˜ كار Ùˆ بارێ خوه‌ ره‌ مه‌ركه‌ز ھلبژارت Ùˆ Ù¾ÛŽ ته‌ربیه‌تا گه‌له‌ك شاگرد‌ان Ùˆ رێك خستنا مه‌جلسێن به‌حس Ùˆ مونازره‌، كاری حاكمیه‌تا ئه‌خباریان Ù„ سه‌ر فقھێ Ú˜ حالێ راكێ. Ú˜ مشھوورترینێ شاگرد‌ێن ÙˆÛŒ نه‌: سه‌یید‌ مه‌ھد‌یێ به‌حرول عولووم، شێج جه‌عفه‌رێ كاشفول غطاء، میرزایێ قومی (خوه‌یێ كتێبا قه‌وانین)ØŒ مه‌لا ئه‌حمه‌د‌ێ نه‌راقی، سه‌یید‌ عه‌لی یێ طه‌باطه‌بایی (خوه‌یێ كتێبا ریاض)ØŒ سه‌ید‌ مه‌ھد‌یێ شه‌ھرستانی، سه‌ید موحه‌ممه‌د‌ باقرێ شفتی Ùˆ سه‌ید‌ جه‌واد‌ێ عاملی (خوه‌یێ كتێبا مفتاحول كرامه‌). مه‌لا موحه‌ممه‌د‌ێ ئه‌كمه‌ل، بابێ موحه‌ممه‌د‌ باقرێ بھبه‌ھانی، د‌ علم Ùˆ ته‌قوایێ بناڤ Ùˆ د‌ه‌نگ Ùˆ یێك Ú˜ ئجازه‌تا روایه‌ت وه‌رگرتیان بوو.

Ð ت

É ته‌به‌رسی، ئه‌بو عه‌لی فه‌زل بن حه‌سه‌ن  (٤٧٢ - ٥٤٨ Ú¾ Ù‚) موفه‌سسر Ùˆ فه‌قیھێ سه‌د‌ێ شه‌شێ ھجری. Ú˜ Ø´ÛŽØ® ئه‌بوو عه‌لی یێ كورێ شێخێ تووسی روایه‌ت نه‌قل كرنه‌.بره‌ك Ú˜ مه‌زنێن زانستێ Ú˜ د‌ه‌رسا ÙˆÛŒ به‌ھره‌ برنه‌ وه‌ك: حه‌سه‌ن ئه‌بوو نه‌صر خوه‌یێ مه‌كارمول ئه‌خلاقێ Ùˆ ئبن شه‌ھاشووب Ùˆ Ø´ÛŽØ® مونته‌جه‌بود‌د‌ین خوه‌یێ فھرستێ Ùˆ قوتبێ راوه‌ند‌ی Ùˆ.. چه‌ند‌ ته‌فسیرھه‌نه‌ كو مه‌شھوورترینێ وان مه‌جمه‌عول به‌یانه‌. ته‌فسیرا جامعول جه‌وامع، ئه‌علامول وه‌را Ùˆ تاجول مه‌والید‌ Ú˜ ئه‌سه‌رێن ÙˆÛŒ یێن نڤیساند‌ی نه‌.

É ته‌به‌رسی، ئه‌حمه‌د‌ بن عه‌لی بن ئه‌بی تالب  Ú˜ فه‌قیھ Ùˆ موحه‌د‌د‌س Ùˆ تاریخنڤیسێ سه‌د‌ێ شه‌شێ Ùˆ د‌ه‌سپێكا سه‌د‌ێ حه‌فتێ یه‌. د‌ ٦٢٠ ÛŽ Ú¾ Ù‚ د‌ا وه‌فات كریه‌. مه‌فاخر ئه‌تتالبییه‌، تاریخا ئمامان، ئحتجاج Ùˆ.. Ú˜ ئه‌سه‌رێن ÙˆÛŒ نه‌.

É ته‌به‌ری، عماد‌ود‌د‌ین ئه‌بوو جه‌فعه‌ر موحه‌ممه‌د‌ بن ئه‌بی ئه‌لقاسم كورێ ئه‌بولقاسم عه‌لی بن موحه‌ممه‌د‌ێ ئامولی. كتێبێن بشاره‌تول موصطه‌فا لشیعه‌تل مورته‌ضا، ئه‌لفه‌ره‌ج فی الئه‌وقات و شه‌رح مه‌سائل ئه‌ززه‌ریعه‌، ژ به‌رھه‌مێن وی نه‌.



back 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 next