ئجازه‌تنامه‌ Ùˆ كه‌ساتیێن علمیÉ Ø´ÛŽØ® عه‌بباسێ قومی (١٢٩٤ – ١٣٥٩ Ú¾ Ù‚) Ú˜ Øه‌د‌یسگێرێن صه‌د‌ا ١٤ Ùˆ یێك Ú˜ Ø´ÛŽØ® Ùˆ مه‌زنێن ئه‌ھلێ روایه‌تێ یه‌ كو ئمام خومه‌ینی Ú˜ ÙˆÛŒ ئجازه‌تا روایه‌تێ وه‌رگرتیه‌. جه‌نابێ ÙˆÛŒ سالێن د‌رێژ د‌گه‌ل عه‌للامه‌ یێ پر زانا میرزا Øه‌سه‌نێ نووری (ره‌) بوویه‌ كو د‌ه‌رØه‌ق به‌رھه‌ڤكرن Ùˆ نڤیسین Ùˆ ته‌صØÛŒØÛŽÙ† به‌رھه‌مێن میرزا گه‌له‌ك ئاریكارێ ÙˆÛŒ بوو. Ø´ÛŽØ® عه‌بباس كه‌سایه‌تیه‌ك لێكووله‌ك ژیر Ùˆ نڤیسه‌رێ كتێبێن زه‌ØÙÛŒ بوو. سه‌Ùینه‌تول بØار، یێك Ú˜ به‌رھه‌مێن ÙˆÛŒ یه‌ كو ته‌ئلیÙا ÙˆÛŽ ٢٧ سالان د‌ه‌وام كر. Ú˜ به‌رھه‌مێن ÙˆÛŒ نه‌: مه‌ÙاتیØول جنان، مونته‌ھه‌ل ئامال، ته‌تممه‌تول مونته‌ھا Ùˆ Ùه‌وائد‌ێ ره‌ضه‌وییه‌. É شه‌ھید‌ێ ئه‌ول، Ø´ÛŽØ® شه‌مسود‌د‌ین موØه‌ممه‌د‌ بن مه‌ككی یێ عاملی، (٧٣٤ - ٧٨٦ Ú¾ Ù‚) یێك Ú˜ مه‌زن Ùˆ زانایێن بلند‌مه‌رته‌به‌ یێن ئمامییه‌؛ د‌ علوومێن موخته‌ل٠د‌ا سه‌ید‌ایه‌ك بلند‌ مه‌رته‌به‌ بوو كو د‌ بابه‌تێ ÙÙ‚Ú¾ÛŽ د‌ا Ú˜ ÙˆÛŒ را «ئمامول Ùقھ» د‌ھاتا گووتن. شه‌ھید‌، د‌ بنه‌ماله‌ك ئه‌ھلێ علم Ùˆ ئه‌د‌ه‌ب د‌ا مه‌زن بوو كو زارووكێن ÙˆÛŒ Ú† كه‌چ Ùˆ Ú† كور، ھه‌می Ú˜ ئه‌ھلێ علم Ùˆ ÙÙ‚Ú¾ÛŽ بوون. شه‌ھید‌، بال گه‌له‌ك سه‌ید‌ایان د‌ه‌رس خوه‌ند‌ Ùˆ Ú˜ عالمێن مه‌زھه‌بێن موخته‌ل٠ئجازه‌ت وه‌رگرتن. مه‌شھوورترینێ شاگرد‌ێن ÙˆÛŒ ئه‌ڤن: Ø´ÛŽØ® زه‌ینود‌د‌ین عه‌لی بن خازن، Ø´ÛŽØ® عه‌بد‌ول عالی یێ كوره‌كی، Ø´ÛŽØ® Øه‌سه‌ن ب سوله‌یمان، Ø´ÛŽØ® مقد‌اد‌ێ سیووری. Ú˜ به‌رھه‌مێن ÙˆÛŒ نه‌: د‌ورووس، زكرای، به‌یان، قه‌واعد‌، ئه‌للومعه‌ ئه‌د‌د‌ه‌مشقییه‌ Ùˆ ئه‌لئه‌ربه‌عون Øه‌د‌یسا. à ص É صه‌د‌ووق، موØه‌ممه‌د‌ بن عه‌لی بن Øوسه‌ین بن مووسا بن بابوه‌یھ یێ قومی، كونیا ÙˆÛŒ ئه‌بوو جه‌عÙه‌ر Ùˆ مه‌شھوور بوویی ب «ئبن بابوه‌یھ»ه‌ (- ٣٨١ Ú¾ Ù‚) یێك Ú˜ مه‌زنێ زانایێن ئمامییه‌ Ùˆ یێك Ú˜ مه‌زنێ ئه‌ھلێ Øه‌د‌یس Ùˆ Ùقھا شیعی یه‌. ئه‌وی Ù„ د‌ه‌مێ غه‌یبه‌تا كورت یا ئمام مه‌ھد‌ی (سه‌لام Ù„ سه‌ر بن) Ùˆ سه‌با خاترا د‌وعا یا ÙˆÛŒ Øه‌زره‌تی Ú˜ د‌اییك بوو. جه‌نابێ ÙˆÛŒ Ú˜ بابێ خوه‌، عه‌لی بن بابوه‌یھ، موØه‌ممه‌د‌ بن Øه‌سه‌ن بن وه‌لید‌ Ùˆ جه‌عÙه‌ر بن موØه‌ممه‌د‌ یێ قوولوه‌یھ روایه‌ت نه‌قل كرنه‌ Ùˆ یێك وه‌ك ئبن شازان، غه‌زائری، Ø´ÛŽØ® ئه‌بوو جه‌عÙه‌ر موØه‌ممه‌د‌ د‌وریستی Ú˜ جه‌نابێ ÙˆÛŒ روایه‌ت نه‌قل كرنه‌ Ùˆ گێرانه‌. ھاتیه‌ گووتن كو نڤیس Ùˆ به‌رھه‌مێن ÙˆÛŒ Ú˜ سێصه‌د‌ان Ú˜ÛŒ زێد‌ه‌ترن كو مه‌شھوورترینێ وان ئه‌ڤن: مه‌ن لا یه‌Øزه‌روھول Ùه‌قیھ، ئكمال ئه‌د‌د‌ین وه‌ ئتمام ئه‌ننعمه‌، ئه‌لخصال، ئه‌تته‌وØید‌، عویونو ئه‌خبار ئه‌ررضا، ئه‌لئه‌مالی، مه‌عانی ئه‌لئه‌خبار، عله‌ل ئه‌ششه‌رایع، ھد‌ایه‌ت Ùˆ موقه‌ننه‌ع. مه‌زار Ùˆ قه‌برێ ÙˆÛŒ Ù„ باژارێ ره‌ی د‌ا زیاره‌تگه‌ھا Øه‌ژێكه‌رێن ئه‌ھلێ به‌یتێ یه‌. à ط É طووسی، ئه‌بوو عه‌لی Øه‌سه‌ن بن موØه‌ممه‌د‌ Ú˜ Ùه‌قیھێن مه‌زنێ شیعی Ùˆ Ú˜ شاگرد‌ێن بناڤ Ùˆ د‌ه‌نگێ بابێ خوه‌، Ø´ÛŽØ® طووسی یه‌. ئه‌و پشتی بابێ خوه‌، بوو به‌رپرسیارێ ته‌ربیه‌ت كرنا شاگرد‌ێن بابێ خوه‌؛ گه‌له‌ك Ú˜ شاگرد‌ان د‌ه‌رس Ú˜ ÙˆÛŒ وه‌رگرتن. طووسی Øه‌تا سالا ٥١٥ Ú¾ Ù‚ د‌ژیا Ùˆ چه‌ند‌ه‌ك Ú˜ به‌رھه‌مێن ÙˆÛŒ ئه‌ون: ئه‌لمورشد‌ ئلا سه‌بیل ئه‌تته‌عه‌ببود‌، ئه‌مالی Ùˆ Ø´Ù‡â€ŒØ±Ø Ù†Ú¾Ø§ÛŒÙ‡â€ŒØªÙˆÙ„ ئه‌Øكام. É طووسی، مه‌شھوور بوویی ب «شێخوططائÙه‌» ئه‌بوو جه‌عÙه‌ر موØه‌ممه‌د‌ بن Øه‌سه‌ن (٣٨٥ – ٤٦٠ھ Ù‚) یێك Ú˜ مه‌زنترین Ùˆ سه‌راترینێ زانایێن جھانا ئسلامێ یه‌. طووسی ره‌ئیسێ Ùه‌قیھ Ùˆ موتكه‌للمێ زه‌مانێ خوه‌ بوو Ùˆ Ù„ بابه‌تێ علمێن رجال، ئه‌د‌ه‌ب Ùˆ ته‌Ùسیر Ùˆ Øه‌د‌یسێ د‌ا گه‌له‌ك بلند‌مه‌رته‌به‌ بوو. سه‌ید‌ایێن ÙˆÛŒ Ø´ÛŽØ® موÙید‌، سه‌ید‌ مورته‌ضا، ئبن غه‌زائری، ئبن عه‌بد‌وون، بوونه‌؛ Ø´ÛŽØ® خوه‌ی د‌و كتێبا مه‌شھوور یا شیعه‌ یانی ئستبصار Ùˆ ته‌ھزیبێ یه‌ كو ھه‌رد‌و Ú˜ چار كتێبێن سه‌ره‌كی یا ئمامییه‌ تێن Øه‌سابێ. كتێبێن نھایه‌ Ùˆ خلا٠و مه‌بسووط د‌ بابه‌تێ ÙÙ‚Ú¾ÛŽ Ùˆ كتێبێن وه‌ك: Ùھرست، رجال، ئختیارو مه‌عرÙه‌ت ئه‌ررجال، عد‌د‌ه‌تول ئوصوول، ئه‌لغه‌یبه‌ت، ئه‌تتبیان ÙÛŒ ته‌Ùسیر ئه‌لقورئان، ته‌لخیص ئه‌ششاÙی، مصباØول موجته‌ھد‌، Ú˜ ÙˆÛŒ نه‌. Ø´ÛŽØ® طووسی پشتی شه‌وتین Ùˆ ژناڤ چوونا كتێبخانا ÙˆÛŒ (د‌ سالا ٤٤٨ Ú¾.Ù‚) Ú˜ به‌غد‌ایێ به‌ره‌و نه‌جه‌ÙÛŽ ڤه‌ چوو Ùˆ مه‌د‌ره‌سه‌ یا علمییه‌ یا نه‌جه‌ÙÛŽ د‌امه‌زراند‌. à ع É عاملی، Ø´ÛŽØ® Øوسه‌ین بن عه‌بد‌وصصه‌مه‌د (٩١٨ – ٩٨٤ Ú¾ Ù‚)ØŒ بابێ Ø´ÛŽØ® به‌ھایی یه‌ كو ب چه‌ند‌ پشتان د‌گھێ Øارس بن عه‌بد‌وللاھێ ھه‌مه‌د‌انی كو Ú˜ صه‌Øابی یێن مه‌زنێ میرێ باوه‌رد‌اران عه‌لی (سه‌لامێن خود‌ێ Ù„ÛŽ بن) بوویه‌. ئه‌و Ú˜ شاگرد‌ێن شه‌ھید‌ێ سانی Ùˆ سه‌یید‌ Øه‌سه‌نێ كوره‌كی Ùˆ سه‌ید‌ایه‌ك لێكوول Ùˆ ئه‌ھلێ ئه‌د‌ه‌ب Ùˆ شعرێ بوویه‌ كو گه‌له‌ك كه‌سان د‌ د‌ه‌رس د‌انا ÙˆÛŒ د‌ا Øازر د‌بوون. Ú˜ به‌رھه‌مێن ÙˆÛŒ نه‌: د‌رایه‌تول Øه‌د‌یس، ئه‌ربه‌عین Ùˆ شه‌رØول قه‌وائد‌. É عه‌لی بن ئبراھیم كورێ ھاشمێ قومی، موØه‌د‌د‌س، موÙه‌سسر Ùˆ Ùه‌قیھێ ئاخریكا صه‌د‌سالا سێ Ùˆ د‌ه‌ستپێكا صه‌د‌سالا چارێ ھجری Ùˆ یێك Ú˜ سه‌ید‌ایێن Ø´ÛŽØ® كوله‌ینی بوویه‌. ھاتیه‌ گووتن كو ئه‌و گه‌له‌ك به‌رھه‌م به‌رد‌ه‌ست كرنه‌، Ú˜ وانه‌: كتاب مه‌ناقب، قورب ئه‌لئه‌سناد‌، كتاب ئه‌ششرایع، كتاب مه‌غازی، كتاب ئه‌لئه‌نبیاء Ùˆ ھه‌ر وھا ته‌Ùسیرا قورئانا كه‌ریم. مه‌زار Ùˆ قه‌برێ ÙˆÛŒ Ù„ باژارێ قومێ د‌ا یه‌.
|